Hvað er næring í æð?

Nafn þitt

Netfang þitt

Netfang móttakanda

Ruslpóstvörn =

Svar

Hvað er næring í æð?
Næring í æð er þegar vökva sem inniheldur lífsnauðsynleg næringarefni er veitt í bláæð í líkamanum, einkum svo að orku- og prótínþörf sé fullnægt, en einnig þörf fyrir fitu, kolvetni, vítamín og steinefni. Þörf fyrir þessi efni er breytileg eftir sjúklingum og þarf að taka tillit til aðstæðna hvers og eins, meðal annars sjúkdóma sem hann er haldinn. Þetta er ekki gert nema í undantekningartilfellum og reynt eftir megni að láta sjúklinga frekar nærast í gegnum meltingarveginn, jafnvel um slöngu ef önnur leið er ekki möguleg.

Þegar fólk er veikt er stundum hætta á að það nærist ekki eðlilega. Ef fólk er vannært eða í hættu á að verða það og fær ekki nægilega næringu um meltingarveg eða er með óstarfhæfan meltingarveg þarf að gefa því næringu í æð. Þá er nál stungið í bláæð og næringarvökvi látinn drjúpa niður í slöngu og í nálina. Það þarf að ganga úr skugga um hvernig starfsemi hjarta, lungna, nýrna og briss er og einnig annarra þátta sem hafa áhrif á salt- og vökvajafnvægi líkamans til að finna hvað þarf mikið af hverju næringarefni, en meta þarf þörf sjúklings fyrir orku, prótíni, vökva, sölt, snefilefni og vítamín.

Æskilegt er að nota næringu í æð sem skemmst þar sem hætta er á ýmsum fylgikvillum eins og sýkingum og blóðtappamyndun. Oftast eru sjúklingar á gjörgæsludeildum ekki lengur en þrjá sólarhringa með næringu í æð þar sem mikilvægt er að fólk nærist um meltingarveginn. Þá er betri stjórnun á upptöku efna eftir þörfum líkamans hverju sinni. Þegar meltingarvegurinn hefur ekki starfað um tíma geta komið fram sjúkleg einkenni, til dæmis skert lifrarstarfsemi, gallsteinar og bólgur í gallblöðru sem geta dreifst til annarra líffæra, til dæmis þindar og smáþarma. Sumir sjúklingar verða þó að vera mun lengur með næringu í æð, til dæmis átröskunarsjúklingar. Í slíkum tilfellum er nauðsynlegt að fylgjast mjög náið með þeim og taka blóðprufur með reglulegu millibili til að hafa stjórn á til dæmis magni sykurs og fitu.

Af framansögðu ætti að vera ljóst að fólki er ekki gefið næring í æð nema í alvarlegum undantekningartilfellum, og þá í eins stuttan tíma og mögulegt er.

Heimildir og mynd:

• Klínískar leiðbeiningar um næringu sjúklinga. (Skoðað 18.9.2012).
• Bjarki Kristinsson, Kristinn Sigvaldason og Sigurbergur Kárason. Orkunotkun og næring gjörgæslusjúklinga. Læknablaðið, 7. tbl. 95. árg. 2009. (Skoðað 18.9.2012).
• Parenteral nutrition - Wikipedia, the free encyclopedia. (Skoðað 18.9.2012).
• Total Parenteral Nutrition: MedlinePlus Drug Information. (Skoðað 18.9.2012).
• Intravenous Feeding Benefits And Side Effects | LIVESTRONG.COM. (Skoðað 18.9.2012).
• Mynd: Parenteral Nutrition Medical Errors | Medical-Legal Topics. (Sótt 18.9.2012).

...