Hvað getið þið sagt mér um stjörnumerkið Sporðdrekann?

Nafn þitt

Netfang þitt

Netfang móttakanda

Ruslpóstvörn =

Svar

Hvað getið þið sagt mér um stjörnumerkið Sporðdrekann?
Sporðdrekinn (lat. Scorpius) er tiltölulega stórt en mjög áberandi stjörnumerki á suðurhveli himins. Merkið var eitt hinna 48 stjörnumerkja sem gríski stjörnufræðingurinn Ptólemaíos lýsti í riti sínu Almagest frá 2. öld e.Kr. Sporðdrekinn sést ekki nema að örlitlu leyti frá Íslandi.

Sólin gengur leið sína eftir sólbaugnum um Sporðdrekann og telst hann því eitt af stjörnumerkjum dýrahringsins. Sólin er innan marka Sporðdrekans um miðbik vetrar frá 20. nóvember til 29. nóvember (en ekki 24. október til 22. nóvember eins og segir í stjörnuspám). Tunglið og reikistjörnurnar fara aldrei langt frá sólbaugnum og sjást því stundum í Sporðdrekanum.

Sporðdrekinn er ólíkur flestum öðrum stjörnumerkjunum að því leyti að auðvelt er að sjá mynd hans út frá uppröðun björtustu stjarnanna. Hann liggur fyrir sunnan miðbaug himins og er syðst á sólbaugnum ásamt Bogmanninum.

Þótt Sporðdrekinn sé bjart og auðþekkjanlegt stjörnumerki er hægt að nota nokkrar leiðir til þess að auðvelda sér leitina að honum á himninum. Stjörnur Bogmannsins við hlið Sporðdrekans raðast upp í mynstur sem minnir á teketil. Séu skilyrði góð má rekja sig eftir vetrarbrautarslæðunni frá Svaninum og Erninum niður að Sporðdrekanum. Einnig er hægt að ferðast eftir dýrahringnum frá Ljóninu og Meyjunni í gegnum Vogina niður í Sporðdrekann, með viðkomu í neðsta hluta Naðurvalda.

Sporðdrekinn er það sunnarlega á himinhvelfingunni að einungis er hægt að sjá örlítinn hluta merkisins frá Íslandi, snemma á vorin.

Stjörnur Sporðdrekans eru margar hverjar bjartar og áberandi. Í merkinu eru þrettán stjörnur bjartari en af 3. birtustigi en sú bjartasta er rauði reginrisinn Antares sem liggur í hjarta sporðdrekans. Stjarnan er næstum 883 sinnum breiðari en sólin og meira en 15 sinnum massameiri. Væri hún í miðju okkar sólkerfis væri yfirborð hennar í smástirnabeltinu milli Mars og Júpíters. Antares er í um það bil 500 ljósára fjarlægð frá Jörðinni og gefur frá sér 10.000 sinnum meira sýnilegt ljós en sólin. Stjarnan er hins vegar aðeins 3.400 gráðu heit svo geislunin er að mestu á innrauða sviðinu.

---

Meira má lesa um stjörnumerkið Sporðdrekann á Stjörnufræðivefnum en þetta svar er stytt útgáfa af þeirri umfjöllun og birt með góðfúslegu leyfi. Myndirnar eru fengnar af sama vef....