Þurfa sæskjaldbökur að anda?

Nafn þitt

Netfang þitt

Netfang móttakanda

Ruslpóstvörn =

Svar

Þurfa sæskjaldbökur að anda?
Öll dýr þurfa á súrefni að halda til þess að bruni, sem myndar orku, geti átt sér stað í frumum þeirra. Dýr ná sér í súrefni með öndun en hafa þróað með sér ólíkar leiðir í þeim efnum, eins og lesa má í svari sama höfundar við spurningunni Hvað getur þú sagt mér um öndunarfæri dýra? Hægt er að skipta leiðum súrefnis til frumna dýra í fernt: Ein leið er í gegnum flæði eða loftskipti um líkamsyfirborð (svampar, liðormar og flatormar nýta sér þetta), önnur leið er í gegnum loftæðakerfi (skordýr hafa þennan háttinn á), þriðja leiðin er í gegnum tálkn (fiskar og liðdýr eru dæmi um dýr sem nýta sér þessa leið) og sú fjórða eru loftskipti um lungu.

Sæskjaldbökur eru skriðdýr og hafa lungu, rétt eins og spendýr og fuglar. Dýr með lungu sem lifa að miklu eða öllu leyti í sjó þurfa alltaf að koma upp á yfirborðið til að anda. Hvalir eru gott dæmi um þetta. Það sama gildir um sæskjaldbökurnar og hvali, þær geta ekki andað ofan í sjónum heldur þurfa þær að sækja sér súrefni við yfirborðið.

Sæskjaldbökur geta hins vegar kafað töluvert lengi án þess koma upp til að anda og til þess spara þær tiltækt súrefni eftir fremsta megni. Í því skyni hægist mjög á hjartslætti þeirra í kafi og geta liðið allt að níu mínútur á milli hjartslátta. Það er misjafnt milli tegunda hversu lengi sæskjaldbökur geta verið í kafi, en aðrir þættir hafa einnig áhrif svo sem hversu virkar þær eru í kafi og hversu miklu áreiti þær verða fyrir. Sofandi eða í hvíld geta þær verið allt að 4-7 klukkustundir í kafi án þess að anda en í fæðuleit þurfa þær að koma oftar upp á yfirborðið þar sem meiri virkni kallar á meira súrefni. Verði þær fyrir miklu áreiti eða lendi í erfiðleikum, til dæmis flækjast í netum, þannig að streita þeirra eykst, þá klárast súrefnisbirgðirnar hins vegar hratt og þær geta auðveldlega drukknað.

Heimildir og mynd:

• Larisa Bennett. (2018). Sea turtles - Cheloniidae and Dermatochelyidae. Smithsonian. (Sótt 6.10.2022).
• Abhijeet R. Can Turtles Breathe Underwater?. JalJeev. (Sótt 6.10.2022).
• Can sea turtles breathe underwater?. Olive Ridley Project. (Sótt 6.10.2022).
• Flickr.com. Höfundur myndar Claire Fackler/NOAA. (Sótt 7.10.2022).

...