Hvað gerist ef maður hættir að taka lyf við hægum skjaldkirtli?

Nafn þitt

Netfang þitt

Netfang móttakanda

Ruslpóstvörn =

Svar

Hvað gerist ef maður hættir að taka lyf við hægum skjaldkirtli?
Skjaldkirtillinn er fiðrildislaga líffæri neðarlega í framanverðum hálsinum. Hann myndar skjaldkirtilshormónið þýroxín sem stjórnar meðal annars efnaskiptum líkamans, vexti og þroska, sem og virkni taugakerfisins, auk þess sem ákveðnar frumur í skjaldkirtlinum mynda hormónið kalsítónín. Meira má lesa um skjaldkirtilinn og hlutverk hans í svari Þuríðar Þorbjarnardóttur við spurningunni Hvert er hlutverk skjaldkirtilsins?

Þegar skjaldkirtillinn myndar eða losar ekki nógu mikið þýroxín er talað um hægan eða vanvirkan skjaldkirtil (e. hypothyroidism). Þetta er nokkuð algengt, tíðara hjá konum en körlum og tíðni þess hækkar með aldri. Orsakir vanvirks skjaldkirtils eru margar en algengust þeirra er joðskortur. Skjaldkirtillinn notar joð úr fæðu, aðallega úr sjávarfangi, brauði og salti, til þess að mynda skjaldkirtilshormón. Ef joð skortir í fæðu þá minnkar framleiðsla hormónsins. Aðrar algengar orsakir í fullorðnum eru sjúkdómur í heiladingli eða undirstúku, aukaverkanir ýmissa lyfja, afleiðing af ofstarfsemi skjaldkirtils og arfgengir sjúkdómar eins og Hashimoto-veiki.

Þar sem skjaldkirtilshormón hefur víðtæk áhrif á líkamsstarfsemi hefur skortur á því áhrif á flest líffæri. Oft koma einkenni hægt í ljós og getur vanvirkni í skjaldkirtli verið til staðar í nokkurn tíma án þess að fólk geri sér grein fyrir því. Einkenni eru heldur ekki mjög sérkennandi og geta því líkst einkennum annarra sjúkdóma, en tengjast flest minnkuðum hraða efnaskipta.

Í fullorðnum eru fyrstu einkenni meðal annars þyngdaraukning, þreyta, skert einbeiting, bjúgmyndun, aukin kulvísi, hægðatregða, þurr húð og neglur, tíðatruflanir hjá konum, þunglyndi og verkir í vöðvum og liðum. Þegar sjúkdómurinn ágerist getur komið bólga í kringum augun, skjaldkirtilsauki (e. goitre) eða stækkaður skjaldkirtill, hægur púls, ófrjósemi, lækkaður líkamshiti og hjartabilun.

Ef vanvirkur skjaldkirtill er greindur snemma má auðveldlega meðhöndla hann með daglegri hormónameðferð. Ef þessi meðferð er ekki veitt eða ef henni er hætt leiðir það aftur á móti til þess að fyrrnefnd einkenni ágerast sem getur leitt til alvarlegra afleiðinga á við stækkað hjarta, hjartabilana og söfnunar vökva í lungum.

Lyfin halda einkennum í skefjum og koma í veg fyrir að sjúkdómurinn versni en eru ekki langtímalækning. Því er mikilvægt að hætta ekki að taka skjaldkirtilslyf, þurfi maður á þeim að halda, svo að sjúkdómurinn versni ekki með þessum alvarlegu afleiðingum.

Heimildir, myndir og frekari fróðleikur:

• Hvað er „vanvirkur skjaldkirtill“ og hvað er til ráða? eftir Magnús Jóhannsson. (Skoðað 20. 7. 2012).
• Hvert er hlutverk skjaldkirtilsins? eftir Þuríði Þorbjarnardóttur. (Skoðað 20. 7. 2012).
• Hypothyroidism á Medicine Net. (Skoðað 20. 7. 2012).
• Hypothyroidism á Wikipedia, the free encyclopedia. (Skoðað 20. 7. 2012).

...