Eru til einhver ráð við óeðlilega mikilli svitamyndun?

Nafn þitt

Netfang þitt

Netfang móttakanda

Ruslpóstvörn =

Svar

Eru til einhver ráð við óeðlilega mikilli svitamyndun?
Að svitna er eðlilegt og nauðsynlegt og tekur mikilvægan þátt í að stjórna líkamshitanum og halda honum stöðugum. Fólk svitnar mismikið en um einn af hverjum 100 einstaklingum svitnar óeðlilega mikið, þannig að það veldur viðkomandi óþægindum. Þessi mikla svitamyndun getur verið takmörkuð við viss svæði, eins og lófa, iljar, handarkrika, andlit eða búk, eða dreift um allan líkamann.

Óeðlilega mikil svitamyndun (hyperhydrosis) getur átt sér þekktar orsakir eða verið af óþekktum uppruna. Þekktar orsakir fyrir mikilli svitamyndun eru oft læknanlegar að einhverju marki og getur þar til dæmis verið um að ræða ofstarfsemi skjaldkirtils, hormónameðferð við krabbameini í blöðruhálskirtli, offitu, sykursýki, tíðahvörf og geðsjúkdóma. Sumir svitna mikið vegna kvíða og fælni, til dæmis ef þeir þurfa að koma fram á sviði, í ræðustól eða í sjónvarpi. Þegar ekki finnst nein sérstök orsök er oft um að ræða ættgengan kvilla sem gjarnan byrjar á barns- eða unglingsárum og fylgir viðkomandi einstaklingi alla ævi. Sumir þessara einstaklinga svitna óeðlilega mikið allan sólarhringinn en aðrir við minnstu áreynslu, hækkun á lofthita, sótthita, kvíða eða mikið kryddaðan mat. Oft fylgir þessu roði í húð, einkum í andliti og á hálsi.

Sum líkamssvæði hafa mikið af svitakirtlum, önnur minna. Mest af svitakirtlum er að finna í lófum og iljum. Í handarkrikum og nárum er mikið af sérstakri gerð svitakirtla sem framleiða þykkan, fitumikinn svita. Þessi fitumikli sviti getur auðveldlega orðið gróðrarstía fyrir sérstakar tegundir baktería sem brjóta niður fituna og við það myndast lyktarsterk efni, það er svitalykt. Svitalykt getur orðið að alvarlegu vandamáli sem meðal annars leiðir stundum til félagslegrar einangrunar.

Ekki er hægt að lækna þennan kvilla en ýmiss konar meðferð kemur til greina sem hjálpar mörgum. Tíðir þvottar og svitameðul geta hjálpað og svitameðul sem innihalda álklóríð verka venjulega best. Rafmagnsmeðferð hjálpar sumum en er erfitt að beita nema á hendur og fætur. Höndum eða fótum er stungið ofan í saltlausn og vægum rafstraumi hleypt í gegn (með þar til gerðu tæki). Þetta þarf að gera daglega í fyrstu, við það minnkar svitamyndun smám saman, og eftir nokkurn tíma er vikuleg meðferð venjulega nægjanleg.

Tvenns konar lyfjainntaka kemur til greina, andkólínvirk lyf og betablokkar. Til eru ýmis lyf af þessum flokkum og sumum gagnast að taka annað en öðrum hjálpar mest að taka lyf af báðum flokkum. Það nýjasta á þessu sviði er að sprauta í húðina í handarkrikunum lyfi sem stöðvar allan boðflutning til svitakirtlanna og dregur verulega úr svitamyndun í nokkra mánuði eftir hverja meðferð. Oftast þarf að prófa sig áfram til að leita uppi þá meðferð sem hentar hverjum og einum.

Ef annað bregst og ástandið er alvarlegt er hægt að grípa til skurðaðgerða sem eru stórar og ekki hættulausar. Stundum eru svitakirtlar í handarkrikum fjarlægðir, sem er nokkuð stór aðgerð, og einnig er stundum gerð stór aðgerð þar sem farið er inn í brjósthol og taugar til svitakirtla á stórum hluta líkamans rofnar. Sumir prófa hómópatalyf, nálastungulækningar, nudd, dáleiðslu eða náttúrumeðul en óvíst er um árangur.

Mynd:

• Perspiration - Wikipedia. (Sótt 16.11.2016).

...