Hvað getur þú sagt mér um dýralífið í Katar?

Nafn þitt

Netfang þitt

Netfang móttakanda

Ruslpóstvörn =

Svar

Hvað getur þú sagt mér um dýralífið í Katar?
Katar (e. Qatar) er ríki á Katarskaga við suðvestanverðan Persaflóa en skagi þessi gengur norður úr austurströnd Arabíuskaga. Landið er rúmlega 11,5 þúsund ferkílómetrar að stærð eða um 1/9 af flatarmáli Íslands og að stórum hluta eyðimörk. Yfir sumartímann getur hitinn þar farið allt upp í 50ºC yfir heitasta tíma dagsins en svalara er á öðrum árstímum. Úrkoma er mjög lítil, innan við 75 mm á ári, og hún fellur að mestu yfir vetrartímann. Eðlilega markast dýralífið í landinu af þessum sérstöku aðstæðum.

Alls finnast um eða yfir 20 tegundir landspendýra í Katar auk þess sem sækýr (Dugong dugon) lifa við strendur landsins. Í reynd er þar ein mesta samsöfnun sækúa í Persaflóanum eða um nokkur hundruð dýr sem geta haldið til í hjörðum á grunnsævinu við strendur landsins.

Stærstu þurrlendisspendýrin í Katar eru stafantílópan (Oryx leucoryx) og arabíska gasellan (Gazella marica). Þessar tegundir eru alfriðaðar í landinu sem og annars staðar á Arabíuskaganum. Segja má að stafantílópan sé einkennisdýr Arabíuskagans, svo sterkt er hún tengd ímynd náttúru skagans. Raunar er hún þjóðardýr nokkurra lands, þeirra á meðal Katar. Saga stafantílópunnar er nokkuð áhugaverð því eftir margar ára hnignun stofnsins, mikið til vegna veiða, var síðasta villta dýrið fellt árið 1972 í landinu Óman. Sem betur fer hafði verið sett af stað verkefni áratug áður sem gekk út á að fjölga dýrum í haldi manna og bjarga þannig tegundinni. Fyrstu ræktuðu dýrunum var sleppt í Óman 1982 og síðan bættust smám saman fleiri lönd við. Í dag er talið að villti stofninn sé allt að 1.200 dýr í nokkrum löndum, þar á meðal í Katar þar sem þau lifa á afmörkuðum verndarsvæðum.

Flestar spendýrategundir í landinu tilheyra ættbálki nagdýra (Rodentia), líklega níu talsins. Þar af eru þrjár innfluttar tegundir, húsamús (Mus musculus) og rottutegundirnar tvær sem hafa alheimsútbreiðslu, það er svartrotta (Rattus rattus) og brúnrotta (Rattus norvegicus) en þetta eru einmitt tegundir sem einnig hafa borist hingað til lands.

Meðal annarra spendýra má til dæmis nefna tvær tegundir refa (Vulpes vulpes og Vulpes rueppellii), gullsjakala (Canis aureus), hunangsgreifingja (Mellivora capensis) og tvær tegundir leðurblaka (Otonycteris hemprichi og Asellia tridens).

Alls hafa sést yfir 350 tegundir fugla í Katar en aðeins hluti þeirra lifir þar allt árið, margar tegundir hafa þar aðeins stutta viðdvöl á vorin og haustin þegar þær eru að fara á milli varpstöðva og vetrarstöðva. Spörfuglar eru algengastir þessara farfugla, svo sem ýmsar tegundir af svölum og svölungum, auk fleiri tegunda. Ef farið er í fuglaskoðun í þurra eyðimörkina að sumarlagi má meðal annars sjá þar nokkrar tegundir lævirkja. Fuglar sem finnast við strendur landsins eru meðal annars nokkrar mávategundir, þernutegundir og tildrur, svo dæmi séu nefnd.

Strútar finnast inn til landsins og þá á verndarsvæðinu Ras Abroug. Þetta er að vísu ekki sú strútategund sem upprunalega fannst á Arabíuskaganum, heldur norður-afríski strúturinn (Struthio camelus camelus). Áður fyrr lifði sýrlenski strúturinn (Struthio camelus syriacus) í Miðausturlöndum en er nú aldauða. Hann hvarf úr fánu Katar fyrir 1950 en á ofanverðri síðustu öld voru norður-afrískir strútar fluttir til landsins og hefur þeim vegnað ágætlega.

Rúmlega 30 skriðdýrategundir finnast í Katar. Eðlur eru langalgengastar eða 21 tegund, þar af níu tegundir gekkóa (Gekkonidae), tvær tegundir skinka (Scincidae) og fjórar tegundir af ættinni Lacertidae. Aðrar tegundir eru aðallega snákar og svo að minnsta kosti þrjár tegundir skjaldbaka.

Heimildir og mynd:

• Qatar e-Nature:
• Mammals
• Birds
• Reptiles
• Simon Payne. (2022, 2. nóvember). The Arabian oryx: how Qatar's national animal came back from the dead. Discover Wildlife.
• Birds of Qatar.
• Paula Casey & Peter Vine. (1992). The heritage of Qatar. Immel Publishing.
• Óskar Ingimarsson. (1989). Ensk-latnesk-íslensk og latnesk-íslensk-ensk dýra- og plöntuorðabók. Reykjavík, Örn og Örlygur.
• Arabian oryx (oryx leucoryx).jpg - Creative Commons. Höfundur myndar: Charles J. Sharp. Birt undir Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 Unported leyfi. (Sótt 1.12.2022).
• Yellow spotted agama in Al Rekayya Farms Qatar.jpg - Wikimedia Commons. Höfundur myndar: Alex Sergeev. Birt undir Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 Unported leyfi. (Sótt 1.12.2022).

...