Hvað eru skessusæti?

Nafn þitt

Netfang þitt

Netfang móttakanda

Ruslpóstvörn =

Svar

Hvað eru skessusæti?
Skessusæti, Skessuhorn, Skessugarður og Skessuhellir eru örnefni á fyrirbærum í landslagi, stundum „stórkonulegum,“ sem oftast tengjast einhverjum þjóðsögum. En vísi „skessusæti“ almennt til einhvers landslagsforms, myndu það vera hvilftir (1. mynd) sem sannarlega gætu sómt vel sem sæti mjaðmamikillar tröllkonu.

Hvilftir myndast við rof smájökla sem verða til nálægt snælínu í fjöllum þar sem snjó af nærliggjandi fjöllum eða fjallahlíðum skefur í lægðir. Snjólagið verður þá svo þykkt að vetri að það nær ekki að leysa að sumri. Þótt þykkt hvilftarjökla sé tíðum svo lítil að skrið á þeim sé mjög hægt, rjúfa þeir bergið smám saman, einkum með tvennu móti, plokkun og svörfun: Að vetri frýs jökulísinn við bergvegginn en að sumarlagi losnar hann frá hvilftarstálinu og myndast þá geil milli ís- og bergveggs (Bergschrund er alþjóðaorð yfir þetta fyrirbæri). Við það plokkast úr bergveggnum grjótmolar sem frosið höfðu fastir við ísinn. Hins vegar nýtast þessir grjótmolar ásamt öðru grjóti sem hrunið hefur niður í geilina sem graftól þegar jökullinn skríður fram og sverfur botn hvilftarinnar (2. mynd). Oft er tjörn í botni hvilfta sem eru skálarlaga vegna þess að svörfunin er öflugust þar sem ofanáliggjandi ís er þykkastur.

Hér á landi eru hvilftir algengastar á Vestfjörðum, á Tröllaskaga og á Austurlandi.

Myndir:

• Dagný Sveinbjörnsdóttir.
• Corrie or Cirque Formation - landforms.eu

...