Sólin
Rís 09:06 • sest 17:16
Tunglið
Rís 06:24 • Sest 16:46
Flóð
Árdegis: 05:17 • Síðdegis: 17:24
Fjara
Árdegis: 11:24 • Síðdegis: 23:36
Undir Íslandi er svokallaður heitur reitur, en það eru staðir á jörðinni sem einkennast af mikilli eldvirkni og rísa hátt yfir umhverfið. ... Ísland byrjaði að myndast fyrir um það bil sextíu milljón árum þegar jarðskorpan undir Norður-Atlantshafi tók að gliðna. Nýtt berg myndast á gosbeltinu sem liggur þvert yfir landið. Það berst til hliðanna samfara gliðnuninni og eldra berg sekkur í sæ. Þannig er elsta berg landsins tæplega 14-16 milljón ára á annesjum austan- og vestanlands, en yngsta bergið er þar sem nýliðin eldgos hafa orðið, svo sem í Heklu og Grímsvötnum.Fyrir um 225 milljónum ára voru allir meginlandsflekar jarðar sameinaðir í einn þegar risameginlandið Pangea varð til en smátt og smátt brotnaði það upp. Þannig voru Bretlandseyjar og Grænland hluti af einu meginlandi. Ísland byrjaði svo að myndast þegar jarðskorpan undir Norður-Atlantshafi tók að gliðna. Við þessa gliðnun varð Norður-Atlantshafið til og Grænland rak í vestur en Bretlandseyjar í austur. Ísland hefur þannig ekki alltaf verið til eins og segir í textanum hér að ofan heldur tók að myndast fyrir um það bil 60 milljónum ára.
Við þurfum þannig ekki að hafa áhyggjur af því að sjórinn og vindurinn brjóti Ísland niður með tímanum eins og lesa má í svari Sigurðar Steinþórssonar. Það orsakast af áðurnefndri gosvirkni og sífelldri nýmyndun lands. Á flekaskilunum gliðnar Ísland um 2 cm á ári í austur-vestur við það að ný skorpa myndast á rekbeltinu þvert yfir landið.
Það er ekki hægt að tala um að Ísland hafi einhvern tíma rekið upp kollinn ef svo má segja eins og útskýrt er í svari við spurningunni: Hversu gamlir eru mismunandi hlutar Íslands?
Ísland hefur aldrei „rekið kollinn upp fyrir yfirborð sjávar“. Allt frá því að Norður-Atlantshaf byrjaði að opnast fyrir um það bil 60 milljón árum hefur verið land yfir heita reitnum. Nýtt berg myndast eftir gosbeltunum, það berst til hliðanna og sekkur loks í sæ. Fyrir 50 milljón árum voru Færeyjar Ísland, ef svo má segja. Elsta berg sem nú er ofan sjávarmáls á Íslandi er sem sagt um það bil 16 milljón ára -- eldra berg er sokkið í sæ.Ísland brotnaði þannig heldur ekki af neinu öðru landi eins og hefur þó gerst í jarðsögunni. En í svari Sigurðar Steinþórssonar Hvenær rofnaði Madagaskar frá meginlandi Afríku? stendur:
Á júratíma, fyrir um 160 milljón árum (m.á.), klofnaði Pangæa í tvö meginlönd, Gondwana í suðri og Lárasíu í norðri. Madagaskar ásamt aðlægum löndum var hluti af Gondwana, en snemma á krítartíma, fyrir um 125 m.á., klofnaði Indland ásamt Madagaskar frá Afríku og rak hratt til norðurs. Fyrir um 90 m.á. urðu löndin svo viðskila, Madagaskar sat eftir en Indland hélt áfram norðurför sinni.Indland kýttist svo að lokum upp að Asíu og til varð hæsti fjallgarður heims, Himalajafjöllin. Heimild og frekara lesefni á Vísindavefnum:
- Af hverju brotnaði Pangea upp? eftir Sigurð Steinþórsson
- Stækkar Ísland að flatarmáli vegna landreks eða minnkar það vegna sjávarrofs? eftir Sigurð Steinþórsson
- Hvað getið þið sagt mér um Alfred Wegener? eftir Sigurð Steinþórsson
- Er mögulegt samkvæmt flekakenningunni, að Ísland verði einhvern tíma tvö lönd, Egilsstaðir öðrum megin og Ísafjörður hinum megin? eftir SSt
- U.S. Geological Survey. Sótt 18.3.2011.
Þetta svar er í flokknum "bekkirnir spyrja" þar sem starfsfólk vefsins svarar spurningum frá grunnskólabekk í kennslustund, samkvæmt samningi. Lögð er áhersla á skjót svör, stutt og aðgengileg. Oft er byggt á öðrum svörum sem kunna að nýtast almennum lesendum betur.
