Hvaða dýr éta geitungar og hvaða óvini eiga þeir?

Nafn þitt

Netfang þitt

Netfang móttakanda

Ruslpóstvörn =

Svar

Hvaða dýr éta geitungar og hvaða óvini eiga þeir?
Þær þrjár tegundir geitunga sem lifa hér á landi ná sér í hunangslögg úr blómplöntum og veiða skordýr og aðra hryggleysingja auk þess sem þær leita sér fæðu víða annars staðar. Holugeitungur (Vespula vulgaris) leitar auk þess í ýmsar fæðuleifar sem hann kemst í. Sorp getur þannig laðað að sér holugeitunga.

Vespula vulgaris.
Holugeitungur og trjágeitungur (Vespula germanica) hafa komið sér vel fyrir víða um land. Tegundirnar teljast vera ágengar víða um heim þar sem þær hafa breiðst út og vinna tjón í ýmsum atvinnugreinum, svo sem í ávaxtarækt og býflugnarækt. Holugeitungur á það til að leita í býflugnabú og ræna hunangi úr því. Nýsjálenskar rannsóknir hafa sýnt að holugeitungar hafa eyðilagt eða skaddað verulega allt að 10% hunangsbúa þar í landi en holugeitungur er tiltölulega nýlegur landnemi þar. Auk þess hefur hann komið sér fyrir í vistkerfinu og valdið umtalsverðri röskun á fæðukeðjunni, þar sem hann étur skordýr í samkeppni við aðra náttúrlega afræningja, bæði skordýr og fugla. Fyrir utan vistfræðilegt og efnahagslegt tjón sem holugeitungurinn veldur þar og víðar getur hann verið hættulegur mönnum.

Nýsjálenskur skordýrafræðingur framkvæmdi rannsókn á fæðuvali geitunga á tveimur stöðum á suðurey Nýja-Sjálands. Geitungar sem voru á leið í búið voru fangaðir í gildrur og kannað var hvað þeir höfðu í kjaftinum. Um var að ræða söfnun þerna, bæði meðal trjágeitunga og holugeitunga og niðurstöðurnar bornar saman.

Vespula germanica.
Alls var 7225 flugum safnað og reyndust 11,5% vera með einhverja fæðu ættaða úr dýraríkinu og 5,4% voru með viðaragnir. Af þeim sem voru með dýr í kjaftinum (hjá báðum tegundum og á báðum stöðum) voru tvívængjur (diptera) algengasta fæðan. Því næst komu fiðrildalirfur (Lepidoptera) og svo áttfætlur (Aranaea).

Það er ljóst að ofangreindar geitungategundir eru skæðir afræningjar í heimi landhryggleysingja og sjálfsagt efst í fæðukeðjunni (e. apex predator) í þeim vistkerfum þar sem þeir finnast. Líklega lenda einhverjir í köngulóarvef stórra köngulóa en sennilega er ekkert dýr sem er sérhæfður afræningi á þessar geitungategundir. Maðurinn er líklega helsti óvinur geitunga!

Frekara lesefni á Vísindavefnum:

• Hvaðan kemur nafnið geitungur? eftir Gísla Má Gíslason
• Hvað er til margar tegundir af geitungum á Íslandi og hvernig líta þeir út? eftir Jón Má Halldórsson
• Deyja geitungar þegar þeir stinga og eru stungurnar hættulegar fólki? eftir Gísla Má Gíslason og Margréti Björk Sigurðardóttur
• Í dag var mjög stór geitungur inni á heimili okkar, er þetta ný tegund? eftir Jón Má Halldórsson

Heimildir:

• Harris, R.J. og E.H. Oliver. Prey diets and population densities of the wasps Vespula vulgaris and V. germanica in scrubland pastures. New Zealand Journal of Ecology 17(1): 5-12. New Zealand Ecological Society. 1993
• Harris, RJ Diet of the wasps Vespula vulgaris and V. germanica in honeydew beech forest of the South Island, New Zealand. New Zealand Journal of Zoology Vol. 18, no. 2, pp. 159-169. 1991.

Myndir:

• Wikipedia.com - Vespula vulgaris. Sótt 6.8.2010.
• Wikipedia.com - Vespula germanica. Sótt 6.8.2010.

...