Hvað er vetnisperoxíð, í hvað er það helst notað og hvar er hægt að nálgast það?

Nafn þitt

Netfang þitt

Netfang móttakanda

Ruslpóstvörn =

Svar

Hvað er vetnisperoxíð, í hvað er það helst notað og hvar er hægt að nálgast það?
Vetnisperoxíð (H₂O₂) er myndað úr einni peroxíðsameind (O₂^2-) og tveimur vetnisatómum (sjá mynd).

Vetnisperoxíð er þykkur litlaus vökvi sem leysist vel upp í vatni vegna þess hversu skautuð sameindin er. Það flokkast sem veik sýra og er með pH-gildi í kringum 6,2. Vetnisperoxíð brotnar auðveldlega niður í vatn og súrefni ef það er ekki geymt á köldum og myrkum stað. Niðurbrotshvarfinu má lýsa með eftirfarandi efnajöfnu: $$2H_{2}O_{2(l)} \rightarrow 2H_{2}O_{(l)} + O_{2(g)}$$

Það má búa til vetnisperoxíð á rannsóknastofu með því að hvarfa kalda lausn af brennisteinssýru við barín-peroxíð-oktahýdríð:$$BaO_{2}\cdot 8H_{2}O_{(s)} + H_{2}SO_{4(aq)}\rightarrow BaSO_{4(s)} + H_{2}O_{2(aq)} + 8H_{2}O_{(l)}$$En þó er mest af vetnisperoxíði framleitt í dag með því að hvarfa saman súrefni og vetni með hjálp svonefndrar anthrasen-afleiðu og efnahvata.

Vetnisperoxíð er mikið notað við efnasmíðar. Í súrum lausnum er vetnisperoxíð mjög sterkur oxari en oxarar hafa sterka tilhneigingu að taka til sín rafeindir frá öðrum efnum sem þá oxast. Dæmi um oxunar-afoxunar hvarf er hvarf vetnisperoxíðs og járns í súrri lausn:$$H_{2}O_{2(aq)} + 2Fe^{2+}_{(aq)} + 2H^{+}_{(aq)}\rightarrow 2Fe^{3+}_{(aq)} + 2H_{2}O_{(l)}$$Í þessu efnahvarfi oxast járn úr Fe²⁺ í Fe³⁺.

Vetnisperoxíð getur einnig verið afoxari og afoxað silfuroxíð í silfurmálm:$$H_{2}O_{2(aq)} + Ag_{2}O_{(s)} + 6H^{+}_{(aq)}\rightarrow 2Ag_{(s)} + 2H_{2}O_{(l)} + O_{2(g)}$$

Vetnisperoxíð er notað á fjölmörgum sviðum. Meðal annars er vetnisperoxíð notað sem sótthreinsir, til að hreinsa drykkjarvatn og jafnvel til að aflita hár. Ef mjög sterk lausn af vetnisperoxíði (70-90 %) kemur í snertingu við silfur eða platínu brotnar það mjög hratt niður í vatn og súrefni (sjá hvarf 1 hér að ofan). Þessi eiginleiki gerir vetnisperoxíð að mjög góðu eldsneyti, annaðhvort eitt og sér eða blandað öðru eldsneyti. Vetnisperoxíð er til dæmis mjög algengt eldsneyti í flugeldum.

Vetnisperoxíð finnst einnig sem boðefni í lífræðilegum kerfum og rannsóknir benda til þess að styrkur vetnisperoxíðs í frumum sé notað sem boðefni fyrir framleiðslu á hvítum blóðkornum.

Hægt er að kaupa vetnisperoxíð (um það bil 3%) í apótekum til sótthreinsunar. Sterkari lausnir (6%) má nota til að aflita vefnaðarvörur og hár. Lausnir yfir 3% styrkleika má fá í heildsölum sem versla með efnavörur.

Heimildir:

• Chemistry, 8th Edition, Raymond Chang, (2005), McGraw Hill.
• Organic Chemistry, 6th Edition, John McMurry, (2004), Thomson,Brooks/Cole.
• Veal EA, Day AM, Morgan BA (April 2007). "Hydrogen peroxide sensing and signaling". Mol. Cell 26 (1): 1–14.
• Niethammer, Philipp; Clemens Grabher, A. Thomas Look & Timothy J. Mitchison (3 June 2009). "A tissue-scale gradient of hydrogen peroxide mediates rapid wound detection in zebrafish". Nature 459 (7249): 996–9.
• Municipal Wastewater Applications Using Hydrogen P | H2O2.com - US Peroxide - Technologies for Clean Environment. (Sótt 01.12.2013).

Mynd:

• Hydrogen peroxide - Wikipedia, the free encyclopedia. (Sótt 02.03.2014).

...