Af hverju stíflast nefið þegar við grátum?

Nafn þitt

Netfang þitt

Netfang móttakanda

Ruslpóstvörn =

Svar

Af hverju stíflast nefið þegar við grátum?
Tár myndast í tárakirtlum utarlega í efri augnlokunum. Tárin dreifast yfir yfirborð augans með blikki augnlokanna. Hluti táranna gufar upp en hluti berst í átt að augnkrókum þar sem þau enda í göngum og berast eftir þeim í nefgöngin. Við offramleiðsla á tárum gerist tvennt, annars vegar hellast tár yfir augnlokin (við tárumst eða grátum), og hins vegar eykst rennsli tára niður í nefgöngin þar sem þau blandast við slím og renna svo niður úr nefinu. Sé framleiðslan mjög mikil getur þessi vökvi stíflað nefið.

Tár eru saltur vökvi með ýmsum efnum í, nánar til tekið prótínum, vatni, slími, og olíu. Skipta má tárum í þrjá flokka og gegnir hver sínu hlutverki.

Grunntárum (e. basal tears) er ávallt seytt til að koma í veg fyrir að augun þorni upp. Líkaminn framleiðir um 150-300 ml á dag af grunntárum.

Annar flokkur tára eru viðbragðstár (e. reflex tears). Þeim er seytt sem viðbragð við ertingu eins og reyk og ryki til að vernda augun. Til að gera þetta nema skyntaugar í hornhimnunni ertinguna og berast boð um hana til heilastofnsins í kjölfarið. Þaðan berast síðan hormón til tárakirtla augnanna og valda seytingu tára sem skola ertandi efnið burt úr augunum.

Í þriðja lagi eru tilfinningatár (e. emotional tears) sem eins og nafnið gefur til kynna tengjast tilfinningalífi fólks. Seyti þeirra hefst í hvelaheila þar sem depurð eða sorg er „til húsa“. Innkirtlakerfið er örvað til að senda hormón til augnsvæðanna og örva táramyndun.

Oft er sagt að það sé gott að gráta, að það létti á streitu og rói mann. Ýmsar rannsóknir renna stoðum undir þetta. Sumir vísindamenn segja að þegar líkaminn er undir álagi hlaðist ýmis efni upp í honum og að góður tilfinningagrátur sé leið líkamans til að losna við þau. Í einni rannsókn var skoðaður munur á annars vegar viðbragðstárum sem framkölluðust við það að skera niður lauk og hins vegar tilfinningatárum sem fylgdu því að horfa á sorglega mynd. Við efnagreiningu á tárunum kom í ljós að munur var á efnasamsetningu þeirra. Viðbragðstár voru um 98% vatn á meðan ýmis efnasambönd voru algeng í tilfinningatárum. Fyrst má nefna prótínið mjólkurhormón (e. prolactin) sem stjórnar mjólkurframleiðslu í brjóstum. Einnig er algengt að finna stýrihormón nýrnahettubarkar (e. ACTH) sem bendir til streitu. Annað prótín í tilfinningatárum er levsín-enkefalín (e. leucine-enkephalin) sem telst til endorfína sem draga úr sársauka og létta lund. Aðrir vísindamenn benda á að rannsaka þurfi þetta betur áður en hægt er að draga afgerandi ályktanir um þetta.

Heimildir og mynd:

• HowStuffWorks "The Purpose of Crying".
• Why Does Your Nose Run When You Cry? | eHow
• Mynd: crying | Flickr - Photo Sharing! (Sótt 3. 6. 2014).

---

Hér er einnig svarað spurningunni:

Af hverju fær fólk meira hor í nefið þegar það grætur?

...