Hvað eru stírur sem myndast í augnkrókum og hvaða hlutverki gegna þær?

Nafn þitt

Netfang þitt

Netfang móttakanda

Ruslpóstvörn =

Svar

Hvað eru stírur sem myndast í augnkrókum og hvaða hlutverki gegna þær?
Stírur (t.d. eye gunk eða sleep crust á ensku) eru í raun storknuð tár. Stírur gegna engu sérstöku hlutverki í sjálfu sér en það gera tár.

Tárakirtlar eru undir húðinni yst á efri augnlokum. Þeir eru álíka stórir og mandla og liggja göng frá þeim sem flytja tár að yfirborði efri augnloka. Tárin dreifast yfir yfirborð augans með blikki augnlokanna og berast síðan í átt að augnkrókum. Þar eru tvenn göng sem taka við tárunum og flytja í nefgöngin.

Tár eru vatnslausn sem inniheldur sölt, svolítið slím og sýkladrepandi efni nefnt lýsózým. Tárin hreinsa, smyrja og halda augum rökum og koma þar með í veg fyrir að þau þorni þó að þau séu í snertingu við þurrt andrúmsloftið.

Undir venjulegum kringumstæðum hreinsast tár burt með því að gufa upp eða berast í nefgöngin jafnskjótt og þau myndast. Yfir nótt berast tárin í augnkróka eins og venjulega en þar sem augun eru lokuð ná tárin ekki að gufa upp en storkna þar þess í stað og mynda stírur.

Snerti ertandi efni augað örvast tárakirtlar til að framleiða ofgnótt af tárum sem safnast fyrir og hellast um síðir yfir brúnir augnlokanna, það er að segja við grátum til að skola burt ertandi efnið. Þetta er varnarviðbragð til að verja augun.

Menn eru einu dýrin sem geta grátið með tárum til að sýna tilfinningar eins og gleði og sorg. Sem svar við áreiti seftaugaboða verður offramleiðsla á tárum sem endar með því að tár hellast yfir augnlokin og fylla jafnvel nefgöngin af vökva.

Heimild og mynd:

• Gerard J. Tortora (1997): Introduction to the Human Body - The Essentials of Anatomy and Physiology. Menlo Park, California: Benjamin Cummings.
• Mynd: Tear system.svg - Wikimedia Commons. Birt undir Creative Commons Attribution-ShareAlike 2.5 Generic (CC BY-SA 2.5) leyfi. (Sótt 2.8.2022)

...