Hvers vegna er gott að rækta skóg til að losna við koltvíoxíð?

Nafn þitt

Netfang þitt

Netfang móttakanda

Ruslpóstvörn =

Svar

Hvers vegna er gott að rækta skóg til að losna við koltvíoxíð?
Spurningin í heild hljóðaði svona:

Hvers vegna er gott að rækta skóg til að losna við koldíoxíð? Hvað verður um dauðan skóg, en öll tré drepast eftir mislangan árafjölda.

Hér er einnig að finna svar við spurningunni:

Hver er munurinn á CO₂ losun með því að brenna timbur (tré) eða láta það rotna ofan jarðar?

Þegar plöntur ljóstillífa nýta þær sér koltvíoxíð (CO₂) úr andrúmsloftinu og vatn úr jarðveginum sem hráefni og sólarljós sem orkugjafa til að mynda kolvetni eða sykur. Kolvetnin eru síðan notuð til að búa til aðrar kolefnissameindir, til dæmis til að mynda stoðvefi (við), forðanæringu (fjölsykrur og fituefni), amínósýrur (sem mynda prótín), kjarnsýrur (erfðaefni) og fleiri lífrænar sameindir. Þar með er búið að binda kolefni úr andrúmsloftinu í gróðri.

Þegar skógur vex upp á skóglausu landi eykst kolefniforði landsins sem nemur kolefnisforðanum í trjánum en einnig á sér stað binding á öðrum stöðum í skóginum. Þegar trén eldast og drepast fara þau að brotna niður. Kolefnið sem í þeim er fer þó ekki strax út í andrúmsloftið heldur staldrar við sem dauður viður og dautt efni (svo sem greinar, lauf og nálar) á skógarbotni. Þetta dauða kolefni nýtist sem næring fyrir niðurbrotslífverur (skordýr, örverur og sveppi) og byggir upp kolefnisforða þessara lífvera í skógarbotni og jarðvegi. Að lokum skila þessar lífverur hluta af kolefninu til jarðvegsins og það binst þar til lengri tíma. Við niðurbrot fer þó mest af kolefninu í öndun niðurbrotslífveranna og skilar sér aftur út í andrúmsloftið. Kolefnisforði skógarins heldur þó velli því að þegar tré deyr myndast lífsrými fyrir nýja einstaklinga sem taka við keflinu. Þannig kemst á jafnvægi í skógarvistkerfinu sem viðheldur kolefnisforða trjánna og líka annarra forða svo sem í dauðu lífrænu efni og í jarðvegi. Á norðlægum slóðum hefur kolefni í jarðvegi og dauðu lífrænu efni í skógum verið að aukast hægt og bítandi allt frá lokum síðustu ísaldar.

Þegar viður er brenndur fer allt kolefnið aftur á móti strax út í andrúmsloftið í stað þess að rotna hægt og bítandi og skila hluta af kolefninu inn í hringrás kolefnis í lífríkinu, eins og lýst er hér að ofan. Þess skal getið að viður sem ekki er í snertingu við jarðveg (ofan jarðar) getur varðveist lítið niðurbrotinn í marga áratugi á norðlægum slóðum.

Myndir:

• The Conversation. Upprunalega frá UK Forest Research. Íslenskur texti settur inn af ritstjórn Vísindavefsins. Birt undir Creative Commons Attribution 4.0 International (CC BY 4.0) leyfi. (Sótt 20.3.2023)
• Skógræktin. Höfundur myndar: Pétur Halldórsson. (Sótt 20.3.2023).

...