Hvað heitir kvenkyns hákarl? Er það hámeri?

Nafn þitt

Netfang þitt

Netfang móttakanda

Ruslpóstvörn =

Svar

Hvað heitir kvenkyns hákarl? Er það hámeri?
Orðið hámeri er vissulega í kvenkyni en það er þó alls ekki heiti yfir kvendýr hákarla heldur nafn á sérstakri tegund háfiska (Pleurotremata). Hámeri á því bæði við um kven- og karldýr tegundarinnar, rétt eins og orðið hákarl er notað bæði fyrir kven- og karldýr hákarla. Háfiskar (eins og hámeri, hákarlar og háfar) eru fiskar og því eðlilegt að kalla kvendýr þeirra hrygnu rétt eins og kvendýr annarra fiska og karldýrin hænga.

Hámeri (Lamna nasus) er nokkuð álitlegur fiskur, verður um eða yfir 2,5 m á lengd og getur vegið 135 kg eða meira. Hún lifir í Norður-Atlantshafi, bæði við Evrópu og Ameríku en einnig í Suður-Atlantshafi, Suður-Kyrrahafi og Suður-Indlandshafi. Hér finnst hún aðallega djúpt suður af landinu. Hámerin er uppsjávar- og úthafsfiskur og heldur sig mest allt frá yfirborði og niður á 300-400 m dýpi, en vitað er að hún getur farið niður á allt að 1.300 m dýpi. Hún lifir á ýmiskonar litlum og meðalstórum fiskur, bæði uppsjávarfiskum eins og síld og makríl og botnfiskum svo sem þorski og flatfiskum. Þá étur hámerin líka ýmis konar höfuðfætlinga (Cephalopoda), aðallega smokkfiska.

Hámeri hefur víða verið veidd og gengið mjög nærri stofninum. Til að mynda hrundi stofninn víða í Norðaustur-Atlantshafi um miðja síðustu öld og við Norður-Ameríku á 7. áratug síðustu aldar. Hámeraveiðar hafa lítið verið stundaðar á Íslandsmiðum. Þó fóru þær fram frá Tálknafirði og Patreksfirði á árunum 1959-1962.

Nú eru strangar skorður settar við veiðum á hámeri í Atlantshafi og er tegundin skilgreint sem tegund í hættu (e. vulnarable) samkvæmt Alþjóðlegu náttúruverndarsamtökunum (IUCN). Hámeri er friðuð tegund hér við land en alltaf veiðist eitthvað sem meðafli. Sjómönnum er skylt að sleppa fiskum sem þeir telja að séu lífvænlegir aftur í sjó. Það kemur því ekki mikill afli að landi, árið 2017 var hann til dæmis rúmlega 700 kg og lönduðu einungis þrír bátar hámeri á því ári.

Hámerin telst ekki hættuleg fólki og eru sárafá þekkt tilvik þar sem hámeri hefur ráðist á menn. Þau tilvik sem þó eru þekkt hafa flest orðið um borð í bátum þegar fiskar voru komnir upp á þilfar og bitu frá sér. Slík bit hafa ekki reynst banvæn en sjálfsagt mjög óþægileg.

Heimildir og myndir:

• Porbeagle Shark | Britishseafishing.co.uk.
• Lamna nasus (Porbeagle) | IUCN Red List of Threatened Species.
• Lamna nasus – Discover Fishes | Florida Museum of Natural History.
• Fiskistofa.
• Karl Gunnarsson, Gunnar Jónsson og Ólafur Karvel Pálsson. (1998). Sjávarnytjar við Ísland. Reykjavík, Mál og menning.
• Lamna nasus.jpg - Wikimedia Commons. (Sótt 1. 10. 2018).
• Porbeagle head.jpg - Wikimedia Commons. (Sótt 1. 10. 2018).

...