Gætu eldgos valdið loftslagsbreytingum?

Nafn þitt

Netfang þitt

Netfang móttakanda

Ruslpóstvörn =

Svar

Gætu eldgos valdið loftslagsbreytingum?
Eldgos sem dreifa ösku og brennisteini um lofthjúp jarðar geta dregið úr styrk sólgeislunar sem nær til jarðar. Einnig eykst endurkast sólgeislunar út í himingeiminn frá ytri mörkum andrúmsloftsins. Slíkt hefur oft gerst.

Sumarið 1783 var kalt um allt norðurhvel jarðar vegna þess að þá gaus í Lakagígum á Íslandi. Móðu dró fyrir sólu og gosmökkur barst umhverfis jörðina á nokkrum vikum. Víða kólnaði um 1°C. Tveimur árum síðar hafði loftmengunin skolast úr lofthjúpnum með rigningu. Öflug eldgos, svo sem í Pinatubo 1991 (á Filippseyjum), Krakatau 1883 og Tambora 1815 (hvort tveggja í Indónesíu), höfðu svipuð skammvinn áhrif.

Það er því lítil von til þess að eldgos bjargi mannkyni og öðrum lífverum á jörðinni frá stöðugri hlýnun. Frá eldgosum berst einnig koltvísýringur sem veldur hlýnun lofts en það er miklu minna en mannkyn dælir inn í andrúmsloftið með bruna jarðefnaeldsneytis (tíu þúsund sinnum minna). Eldgos geta hins vegar stóraukið bráðnun jökla vegna þess að þau dreifa ösku yfir þá svo að nær ekkert sólarljós endurkastast frá jöklinum og öll sólarorkan nær að bræða snjó og ís.

---

Þetta svar er úr bókinni Af hverju eru jöklar og ís á jörðinni? Spurningar af Vísindavefnum um jökla og loftslagsmál. Myndin er úr sömu bók og er eftir Þórarin Má Baldursson. Hvort tveggja er birt með góðfúslegu leyfi höfunda og útgefanda.

...