Vísindavefurinn: Hvers vegna er kríuvarp svo algengt við mannabústaði eða íbúðabyggð?

Sendu inn spurningu

Hér getur þú sent okkur nýjar spurningar um vísindaleg efni.

Hafðu spurninguna stutta og hnitmiðaða og sendu aðeins eina í einu. Einlægar og vandaðar spurningar um mikilvæg efni eru líklegastar til að kalla fram vönduð og greið svör. Ekki er víst að tími vinnist til að svara öllum spurningum.

Persónulegar upplýsingar um spyrjendur eru eingöngu notaðar í starfsemi vefsins, til dæmis til að svör verði við hæfi spyrjenda. Spurningum er ekki sinnt ef spyrjandi villir á sér heimildir eða segir ekki nægileg deili á sér.

Spurningum sem eru ekki á verksviði vefsins er eytt.

Að öðru leyti er hægt að spyrja Vísindavefinn um allt milli himins og jarðar!

Hlusta

Það er rétt að kríuvarp er algengt nærri mannabyggðum og er þau að finna nærri bæjum og þorpum víða um land. Krían þrífst til dæmis vel á nokkrum stöðum á Höfuðborgarsvæðinu, svo sem á Seltjarnarnesi og Reykjavíkurtjörn. Stærstu kríuvörpin undanfarna áratugi hafa verið í Flatey á Breiðafirði og á Arnarstapa á Snæfellsnesi. Einnig er afar stórt varp við Vík í Mýrdal.

Nokkrar kríur úr varpi við Vík í Mýrdal

Af þessu má sjá að krían unir hag sínum vel nærri mannabyggðum. Menn hafa tekið eftir að þegar byggð leggst af á tilteknu svæði leggst kríuvarpið oft af fljótlega í kjölfarið, þó slíkt sé ekki algild regla.

Líklegasta skýringin á þessu er að í nágrenni mannabústaða fær krían vernd fyrir ýmsum afræningjum sem undir eðlilegum kringumstæðum herja á varp hennar. Tófan er sennilega skæðasti afræninginn sem herjar á kríuna, en þar sem hún hefur verið ofsótt af mönnum allt frá því að land byggðist heldur hún sig venjulega fjarri mannabústöðum. Krían getur því notfært sér svæði í nágrenni við menn sem tófan heldur sig fjarri.

Þegar byggð leggst af er sennilegt að ferðir tófunnar verði tíðari í kríuvarpinu. Tófan er afar fyrirhyggjusöm skepna og er varptími fugla mikill bjargræðistími hjá henni. Þá sankar hún að sér urmul eggja sem hún grefur niður í jörðina til að eiga þegar harðnar í ári. Tófur geta því valdið miklu tjóni í varpi og því getur verið mjög mikilvægt fyrir kríur að halda sig á tófulausum svæðum.

Svör um skyld efni á Vísindavefnum eru til dæmis:

Hvar verpir krían? eftir Jón Má Halldórsson
Hvað er krían lengi að fljúga frá Íslandi til Suðurskautslandsins? eftir JMH
Eru til margar tegundir af refum á Íslandi og hverjar eru þær? eftir Pál Hersteinsson
Hvar á landinu er mest veitt af tófum, minkum og selum? eftir Emilíu Dagnýju Sveinbjörnsdóttur

Mynd: Fagridalur

Senda grein til vinar

Sendu inn spurningu

Hvers vegna er kríuvarp svo algengt við mannabústaði eða íbúðabyggð?

Höfundur

Útgáfudagur

Síðast uppfært

Spyrjandi

Efnisorð

Tilvísun

Senda grein til vinar

Sendu inn spurningu

Hvers vegna er kríuvarp svo algengt við mannabústaði eða íbúðabyggð?

Höfundur

Útgáfudagur

Síðast uppfært

Spyrjandi

Efnisorð

Tilvísun

Deila

Senda grein til vinar