Er hægt að verða veirufræðingur á Íslandi?

Nafn þitt

Netfang þitt

Netfang móttakanda

Ruslpóstvörn =

Svar

Er hægt að verða veirufræðingur á Íslandi?
Þessi spurning virðist í fyrstu einföld „já eða nei“ spurning, en eins og stundum er svarið alls ekki svo einfalt.

Íslenskir vísindamenn stóðu á árum áður mjög framarlega í veirurannsóknum og ekki verður hjá því komist að nefna Björn Sigurðsson (1913-1959) lækni sem var fyrsti forstöðumaður Tilraunastöðvar Háskóla Íslands í meinafræði að Keldum og skilgreindi svokallaðar lentiveirur sem valda hægengum veirusjúkdómum, til dæmis visnu og mæði í sauðfé og alnæmi í mönnum. Enn er unnið að rannsóknum á lentiveirum og öðrum dýraveirum á Keldum. Við læknadeild er einnig öflug rannsóknastofa í veirufræði sem sinnir aðallega greiningarvinnu. Engar smittilraunir eru í gangi hérlendis eins og stendur, mér vitanlega, heldur er mikill meirihluti rannsóknanna unninn með sameindalíffræðilegum aðferðum.

Til þess, hins vegar, að svara spurningunni þurfum við að skilgreina hvað „veirufræðingur“ er. Veirufræðingur er ekki verndað starfsheiti og því getur í rauninni hver sem er kallað sig veirufræðing, en það er nú kannski full ódýrt svar. Væntanlega vill sá sem spyr verða „alvöru“ veirufræðingur, vita flest um veirur, kunna flokkun þeirra, hafa þekkingu á mismunandi greiningaraðferðum og sjúkdómsmynd og faraldsfræði, ásamt því að stunda rannsóknir á þeim. Það eru margar leiðir að því marki en fæstar þeirra er hægt að fara alfarið hérlendis. Skoðum þetta aðeins betur.

Ein leiðin er að taka grunnám í læknisfræði og fara svo í sérnám í sýkla- og veirufræði. Þá getur maður réttilega kallað sig veirufræðing. Læknisfræði er kennd við HÍ en sérfræðinámið er ekki hægt að taka hérlendis eins og stendur.

Önnur leið væri að læra dýralæknisfræði og sérhæfa sig svo í veirufræði með því til dæmis að vinna doktorsverkefni tengt veirum. Því miður er ekki boðið upp á nám í dýralækningum hérlendis svo sú leið er ekki fær þeim sem vilja ekki yfirgefa landið.

Til þess að sérhæfa sig í veirurannsóknum væri hefðbundnasta leiðin líklega sú að ljúka B.S.-námi í lífefna- og sameindalíffræði og vinna svo meistara- og doktorsverkefni tengd veirum. Sama marki er einnig hægt að ná með því að ljúka B.S.-prófi í lífeindafræði eða líffræði. Allt þetta er í boði hérlendis.

Væntanlega gæti áhugasamur nemandi fengið að taka M.S.-verkefni hjá einhverjum þeirra sem rannsaka veirur hérlendis og jafnvel doktorsverkefni. Hins vegar er ekki boðið upp á sérhæfð veirufræðinámskeið sem þyrfti til þess að námið stæði undir nafni sem veirufræði. Heiðarlegast væri þá að kalla sig sameindalíffræðing með sérþekkingu á veirum. Ráðlegast væri nú samt að hleypa heimdraganum.

Myndir:

• Yfirlitsmynd: HIV - Wikipedia. (Sótt 11.02.2025).
• File:Virus structure simple.png - Wikipedia. (Sótt 15.06.2020). Myndina gerði Graham Beards og hún er birt undir leyfinu Creative Commons — Attribution-ShareAlike 3.0 Unported — CC BY-SA 3.0.

Hér er einnig að finna svar við spurningu Sigurveigar sem hljóðaði svona:

Hvaða nám gefur þér starfsheitið veirufræðingur?

...