Ég keypti vítissóda til sápugerðar fyrir 25 árum en nú er ég í vanda stödd, getið þið hjálpað mér?

Nafn þitt

Netfang þitt

Netfang móttakanda

Ruslpóstvörn =

Svar

Ég keypti vítissóda til sápugerðar fyrir 25 árum en nú er ég í vanda stödd, getið þið hjálpað mér?
Upprunalega spurningin hljóðað svona í heild sinni:

Ég keypti 25 kg af vítissóda fyrir ca. 25 árum og hef notað hann til að gera sápur. (Það er ekki hægt að kaupa minna) fyrir 10 árum fór að bera á því að sápurnar urðu blakkar og jafnvel rauðbrúnar og þykknuðu fyrr en áður. En sápurnar voru samt í lagi.

Ég hef ekki gert sápur síðan, en núna gerði ég tólgarsápu, þessa gömlu íslensku og hún varð blökk og þykknaði fyrr eins og fyrir 10 árum og verður örugglega fín sápa. Síðan gerði ég 2 aðrar uppskriftir með blöndu af mismunandi olíum, þær urðu svarbrúnar og lengi að þykkna. Væntanlega ekki góðar sápur.

Ég fékk svo 2ja ára vítisóta til að prufa og þá varð sápan (sjampóið, ný uppskrift) dásamleg, ljós og þykknaði eins og hún gerði fyrr í gamla daga.

Getur það verið að vítissódi hafi síðasta notkunardag? Að hann breytist með árunum? Hann lítur út nákvæmlega eins og hann gerði fyrst og vatnið hitnar þegar vítissódinn kemur saman við það eins og áður. Það er bara að sápunin virkar öðruvísi. Hvað geri ég við gamla vítissódann? Það hlýtur að vera hægt að nota hann í eitthvað. Eða hvað?

Natrínhýdroxíð, sem einnig gengur undir nafninu vítissódi, er sterkur basi sem leysist vel í vatni. Efnið sem slíkt gæti geymst „endalaust“, en það er ekki sama hvernig og í hverju það er geymt. Það er mjög rakadrægið og í hvert sinn sem umbúðir eru opnaðar dregur það til sín raka úr andrúmsloftinu svo og koltvíildi og umbreytist í natrínkarbónat.

Natrínhýdroxíð sem staðið hefur lengi, hér í 25 ár, getur þannig hafa dregið til sín töluvert magn af vatni og koltvíildi. Það er vel þekkt í efnasmíðum að örlítið magn af „óhreinindum“ getur haft mikil áhrif í efnahvörfum (hér látið ósagt varðandi sápugerð), en þetta myndi þó engu breyta varðandi leysni í vatni, svo og varmamyndun við upplausnarferlið.

Natrínhýdroxíð er mjög ætandi og vandmeðfarið. Eina rökrétta aðferðin til að farga efninu er að leysa það upp og hlutleysa varlega með saltsýru, þannig að úr verði lausn af natrínklóríði í vatni, sem vel þynnt er skaðlaus umhverfinu. Best er að fara með efnið í Efnamóttökuna, sem er sérhæft fyrirtæki á Íslandi í móttöku spilliefna (2018) og láta fagfólk um að gera efnið skaðlaust.

Mynd:

• Flickr. Eigandi myndarinnar er Richard Elzey. Birt undir CC BY 2.0-leyfi Creative Commons. (Sótt 4.1.2019).

...