Hvað hefur vísindamaðurinn Martha Ásdís Hjálmarsdóttir rannsakað?

Nafn þitt

Netfang þitt

Netfang móttakanda

Ruslpóstvörn =

Svar

Hvað hefur vísindamaðurinn Martha Ásdís Hjálmarsdóttir rannsakað?
Martha Á. Hjálmarsdóttir er lektor og námsbrautarstjóri í námsbraut í lífeindafræði við Háskóla Íslands og fræðslustjóri á Sýkla- og veirufræðideild Landspítalans. Martha lauk stúdentsprófi frá Menntaskólanum á Akureyri, prófi í lífeindafræði frá Tækniskóla Íslands og BS-prófi frá sama skóla strax og nám í lífeindafræði varð til þeirrar prófgráðu. Hún var síðan fyrsti lífeindafræðingurinn sem lauk doktorsprófi við Háskóla Íslands.

Rannsóknir sem tengjast faraldsfræði pneumókokka með minnkað næmi fyrir penisilíni eru þær rannsóknir sem Martha hefur stundað lengst af, eða frá því að þeir fundust fyrst hér á landi árið 1988. Á því tímabili hafa tveir faraldrar fjölónæmra pneumókokka gengið í landinu og valdið sýkingum sem erfiðara hefur verið að meðhöndla en ella. Þeir náðu meiri útbreiðslu en áður hefur sést hjá einstaka klónum pneumókokka.

Næmi pneumókokka sem ræktast hafa úr öllum sjúklingasýnum á Sýkla- og veirufræðideild Landspítalans var kortlagt eftir aldurshópum og gerð sýkingar. Sú vinna var innlegg í ákvörðun um nýburabólusetningar gegn ákveðnum hjúpgerðum pneumókokka sem teknar voru upp á Íslandi 2011. Jafnframt hafa rannsóknir Mörthu og nemenda hennar snúið að leit að genum sem kóða fyrir festiþráðum sem er meinvirkniþáttur sem pneumókokkar geta borið, ásamt því að rannsaka hæfileika þeirra til að mynda svonefndar örveruhulur.

Undanfarin ár hefur Martha ásamt öðrum vísindamönnum og nemendum í rannsóknahópnum VIce rannsakað árangur pneumókokka-bólusetninganna út frá ýmsum sjónarhornum. Hlutur Mörthu hefur þar aðallega snúið að sýklalyfjanæmi pneumókokka og dreifingu hjúpgerða. Veglegur styrkur frá breska lyfjafyrirtækinu GlaxoSmithKline gerði rannsóknarhópnum mögulegt að raðgreina genamengi mjög margra pneumókokkastofna.

Nýlegar rannsóknir Mörthu felast í því að greina þróun breytinga á genum sem kóða fyrir penisilín bindipróteinum og klónagerð hjá penisilín ónæmum stofnum af hjúpgerð 19F og setja í samhengi við niðurstöður mælinga á lágmarksheftistyrk penisilíns. Fyrirhugað er að skoða þróun ónæmis þessara stofna gegn fleiri lyfjum og meinvirkniþátta á þennan hátt.

Annar meginþáttur rannsókna Mörthu eru rannsóknir á virkni ýmissa náttúruefna og afleiða af þeim á bakteríur sem hún hefur unnið að í samstarfi við prófessora í Lyfjafræðideild. Þær rannsóknir hófust á athugun á virkni efna úr fjallagrösum á Helicobacter pylori sem veldur magasári. Flestar rannsóknirnar eru hins vegar virkniathuganir á kítósan sem hægt er að vinna úr rækjuskel og kítósan-afleiðum á algenga sýkla og eru þær enn í fullum gangi.

Mynd:

• Úr safni MÁH.

...