Sólin Sólin Rís 10:17 • sest 16:10 í Reykjavík
Tunglið Tunglið Rís 21:40 • Sest 15:54 í Reykjavík
Flóð Flóð Árdegis: 10:12 • Síðdegis: 22:46 í Reykjavík
Fjaran Fjara Árdegis: 03:46 • Síðdegis: 16:36 í Reykjavík
Sólin Sólin Rís 10:17 • sest 16:10 í Reykjavík
Tunglið Tunglið Rís 21:40 • Sest 15:54 í Reykjavík
Flóð Flóð Árdegis: 10:12 • Síðdegis: 22:46 í Reykjavík
Fjaran Fjara Árdegis: 03:46 • Síðdegis: 16:36 í Reykjavík
LeiðbeiningarTil baka

Sendu inn spurningu

Hér getur þú sent okkur nýjar spurningar um vísindaleg efni.

Hafðu spurninguna stutta og hnitmiðaða og sendu aðeins eina í einu. Einlægar og vandaðar spurningar um mikilvæg efni eru líklegastar til að kalla fram vönduð og greið svör. Ekki er víst að tími vinnist til að svara öllum spurningum.

Persónulegar upplýsingar um spyrjendur eru eingöngu notaðar í starfsemi vefsins, til dæmis til að svör verði við hæfi spyrjenda. Spurningum er ekki sinnt ef spyrjandi villir á sér heimildir eða segir ekki nægileg deili á sér.

Spurningum sem eru ekki á verksviði vefsins er eytt.

Að öðru leyti er hægt að spyrja Vísindavefinn um allt milli himins og jarðar!

=
Forsíða Heilbrigðisvísindi Læknisfræði Hvers vegna sofna sjúklingar við svæfingu?

Flokkun:

31.3.2008
Heilbrigðisvísindi Læknisfræði

Hvers vegna sofna sjúklingar við svæfingu?

Hjörtur Sigurðsson

Við innleiðslu svæfinga á fullorðnum og eldri börnum, eru yfirleitt notuð svæfingalyf, sem gefin eru í æð. Nú er lyfið propofol mest notað. Það virkar hratt, eða byrjar að verka eftir þann tíma, sem tekur lyfið að berast frá indælingarstað (venjulega bláæð á handlegg) til heilans. Hámarksverkun eftir einn innleiðsluskammt, næst eftir um 90-100 sekúndur, en sjúklingur missir meðvitund töluvert áður.

Verkun propofols er ekki að fullu þekkt frekar en verkun annarra svæfingalyfja, en talið er að áhrif á svokallaðan GABAA-viðtaka á heilafrumum, eigi stóran þátt í að framkalla meðvitundarleysi.

Þrátt fyrir langa notkun svæfingalyfja er verkunarmáti þeirra ekki fullþekktur.

GABA er hamlandi boðefni í miðtaugakerfinu og er stuttlega fjallað um það í svari Þuríðar Þorbjarnardóttur við spurningunni Hvað gerist í líkamanum þegar manneskja tekur of stóran skammt af svefntöflum?

Nánar er fjallað um svæfingar í svari Hjartar Sigurðssonar við spurningunni Hvaða efni eru notuð til svæfingar fyrir aðgerð og gera það að verkum að maður verður tilfinningalaus?

Á Vísindavefnum eru fleiri svör þar sem deyfi- eða svæfingalyf, ný eða gömul, koma við sögu:

Mynd: Wikimedia Commons - Propofol. (Sótt 25.6.2018).

Í heild hljóðaði spurningin svona:
Hvað er það við svæfingu, til dæmis fyrir skurðaðferð, sem veldur því að einstaklingur lognast útaf á örfáum sekúndum? Það er hver er verkun svæfingalyfsins?

Höfundur

Hjörtur Sigurðsson

svæfingalæknir, Landspítalinn háskólasjúkrahús

Útgáfudagur

31.3.2008

Síðast uppfært

25.6.2018

Spyrjandi

Ágúst G.

Efnisorð

Tilvísun

Hjörtur Sigurðsson. „Hvers vegna sofna sjúklingar við svæfingu?“ Vísindavefurinn, 31. mars 2008, sótt 21. nóvember 2024, https://visindavefur.is/svar.php?id=7265.

Hjörtur Sigurðsson. (2008, 31. mars). Hvers vegna sofna sjúklingar við svæfingu? Vísindavefurinn. https://visindavefur.is/svar.php?id=7265

Hjörtur Sigurðsson. „Hvers vegna sofna sjúklingar við svæfingu?“ Vísindavefurinn. 31. mar. 2008. Vefsíða. 21. nóv. 2024. <https://visindavefur.is/svar.php?id=7265>.

Chicago | APA | MLA

Þessi síða notar vafrakökur Nánari upplýsingar

Ég samþykki

Senda grein til vinar

=

Hvers vegna sofna sjúklingar við svæfingu?
Við innleiðslu svæfinga á fullorðnum og eldri börnum, eru yfirleitt notuð svæfingalyf, sem gefin eru í æð. Nú er lyfið propofol mest notað. Það virkar hratt, eða byrjar að verka eftir þann tíma, sem tekur lyfið að berast frá indælingarstað (venjulega bláæð á handlegg) til heilans. Hámarksverkun eftir einn innleiðsluskammt, næst eftir um 90-100 sekúndur, en sjúklingur missir meðvitund töluvert áður.

Verkun propofols er ekki að fullu þekkt frekar en verkun annarra svæfingalyfja, en talið er að áhrif á svokallaðan GABAA-viðtaka á heilafrumum, eigi stóran þátt í að framkalla meðvitundarleysi.

Þrátt fyrir langa notkun svæfingalyfja er verkunarmáti þeirra ekki fullþekktur.

GABA er hamlandi boðefni í miðtaugakerfinu og er stuttlega fjallað um það í svari Þuríðar Þorbjarnardóttur við spurningunni Hvað gerist í líkamanum þegar manneskja tekur of stóran skammt af svefntöflum?

Nánar er fjallað um svæfingar í svari Hjartar Sigurðssonar við spurningunni Hvaða efni eru notuð til svæfingar fyrir aðgerð og gera það að verkum að maður verður tilfinningalaus?

Á Vísindavefnum eru fleiri svör þar sem deyfi- eða svæfingalyf, ný eða gömul, koma við sögu:

Mynd: Wikimedia Commons - Propofol. (Sótt 25.6.2018).

Í heild hljóðaði spurningin svona:
Hvað er það við svæfingu, til dæmis fyrir skurðaðferð, sem veldur því að einstaklingur lognast útaf á örfáum sekúndum? Það er hver er verkun svæfingalyfsins?
...