Hvernig má lesa sögu loftslagsbreytinga úr ískjörnum?

Nafn þitt

Netfang þitt

Netfang móttakanda

Ruslpóstvörn =

Svar

Hvernig má lesa sögu loftslagsbreytinga úr ískjörnum?
Hitastig andrúmslofts má lesa tugþúsundir ára aftur í tímann með efnamælingum í jökulís frá borkjörnum úr jöklunum á Grænlandi og Suðurskautslandinu.

Súrefni í ísnum sýnir hitastigið í lofti þegar vatnsgufan þéttist og varð að snjó. Í náttúrunni er örlítill hluti súrefnisatóma þyngri en öll önnur súrefnisatóm. Þegar vatnsgufa þéttist fer fjöldi þessara þungu atóma í vatninu eftir hitastigi. Því kaldara sem loftið er þegar vatnið myndast, þeim mun færri þung súrefnisatóm eru í því. Hlutfall þungra atóma af heildinni í vatni er því hitamælir sem skráir bæði snöggar og langvarandi loftslagsbreytingar. Á veturna fellur súrefnisléttari úrkoma en á sumrin og það sama á við um kuldaskeið og hlýskeið.

Sams konar mælingar á súrefni í kalkskeljum sjávardýra í setlögum á sjávarbotni sýna hitastigið þegar skeljarnar mynduðust. Þegar dýrin dóu féllu skeljarnar niður á sjávarbotn, grófust í leðju og geyma þar loftslagssöguna. Í loftbólum í jökulís má einnig sjá samsetningu andrúmslofts þegar snjór varð að jökulís og lokaði loft inni í bólum. Þess vegna vitum við að áður fyrr var styrkur gróðurhúsalofttegunda í andrúmslofti miklu minni en nú er.

---

Þetta svar er úr bókinni Af hverju eru jöklar og ís á jörðinni? Spurningar af Vísindavefnum um jökla og loftslagsmál. Myndin er úr sömu bók og er eftir Þórarin Má Baldursson. Hvort tveggja er birt með góðfúslegu leyfi höfunda og útgefanda....