Hvernig lýsir botnlangabólga sér?

Nafn þitt

Netfang þitt

Netfang móttakanda

Ruslpóstvörn =

Svar

Hvernig lýsir botnlangabólga sér?
Botnlangabólga er algengasta orsök skurðaðgerða meðal vestrænna þjóða. Botnlangabólga er talin vera menningarsjúkdómur þar sem hún er óalgeng meðal íbúa þjóða sem búa við kröpp kjör. Allir geta fengið botnlangabólgu en hún er sjaldgæfari hjá börnum yngri en 2 ára og eldra fólki. Sjúkdómurinn er algengastur milli 20-30 ára og er algengari meðal karla.

Einkenni botnlangabólgu geta verið margvísleg en yfirleitt er ferillinn nokkuð hefðbundinn:

• Botnlangabólga byrjar yfirleitt með kviðverk í eða ofan við nafla.
• Á nokkrum klukkustundum flytur verkurinn sig niður og til hægri í kviðarholinu. Hann magnast upp og er sérstaklega slæmur við hreyfingu.
• Margir finna fyrir ógleði og kasta jafnvel upp. Sumir fá niðurgang.
• Líkamshitinn er yfirleitt í kringum 38° gráður en þriðji hver einstaklingur er hitalaus.

Ungbörn og eldra fólk hafa mjög oft óhefðbundin einkenni sem geta tafið fyrir greiningu sjúkdómsins og það getur leitt til slæmra fylgikvilla.

Botnlanginn er um það bil 7 cm löng tota úr eitilríkum vef. Hann tengist inn í botnristilinn (cecum) sem er fyrsti hluti digurgirnis. Innan á slímhúðaryfirborði botnlangans sitja meðal annars frumur sem framleiða slím. Við eðlilegar aðstæður fer slímið inn í botnristilinn. Þegar hindrun verður á flæðinu eykst þrýstingurinn innan í botnlangatotunni vegna uppsöfnunar á slími. Að lokum verður þrýstingurinn það mikill að hann hindrar eðlilegt blóðflæði (þrýstir saman æðum) til botnlangans og það myndast drep í vefnum. Við þær aðstæður ná bakteríur fótfestu og valda bólgu í öllum vefjalögum botnlangans.

Orsökin er ekki alltaf ljós en yfirleitt er um að ræða einhvers konar hindrun á rennsli frá botnlanganum, til dæmis af völdum saursparða, stækkaðs eitilvefs eða æxlis. Saurspörð eru algengasta orsökin.

Algengustu einkennum botnlangabólgu var lýst hér að ofan. Til þess að greina sjúkdóminn fer læknir vandlega yfir sjúkrasöguna með tilliti til eðli kviðverkjanna og annarra einkenna. Almenn lífsmörk eru metin, það er blóðþrýstingur, púls og hiti, og gerð er almenn líkamsskoðun með áherslu á kviðskoðun. Stundum er reynt að þreifa með fingri í endaþarmi eftir eymslum í botnlanga, til frekari staðfestingar á greiningunni. Einnig er tekið blóðsýni og í sumum tilfellum gerð ómun af kvið þar sem hugsanlega má greina botnlangabólgu.

Það er ekki til sú rannsókn sem úrskurðar með vissu hvort um botnlangabólgu sé að ræða eða ekki. Þess vegna er sjúkrasagan ásamt líkamsskoðun mjög mikilvæg. Þetta skýrir hvers vegna margir sem fara í uppskurð reynast hafa heilbrigðan botnlanga.

Botnlangabólga er meðhöndluð með skurðaðgerð. Viðkomandi er látinn vera fastandi og gefinn vökvi í æð. Í svæfingu er botnlanginn fjarlægður annaðhvort með speglunartækni þar sem gerð eru 3 lítil göt á kviðvegginn, eða með hefðbundinni skurðaðgerð þar sem gerður er lítill skurður hægra megin rétt neðan við nafla. Ef allt gengur vel í aðgerðinni er útskrift eftir um það bil 3 daga. Það er beðið eftir því að þarmarnir taki til starfa aftur, loft gangi niður, og sjúklingurinn sé næsta hitalaus.

Myndir:

• Teikning: Vermiform appendix á Wikipedia. Íslenskur texti settur inn af ritstjórn Vísindavefsins. (Sótt 1. 11. 2010).
• Mynd frá botnlangaaðgerð: HealthTalk.info. (Sótt 1. 11. 2010).

---

Þetta svar birtist áður á vefnum Doktor.is. Það er lítillega aðlagað og birt hér með góðfúslegu leyfi.

...