Er ekki áhyggjuefni að krónan falli svo hratt að svarthol myndist sem eyði jörðinni; svona eins og þeir höfðu áhyggjur af í Sviss?

Nafn þitt

Netfang þitt

Netfang móttakanda

Ruslpóstvörn =

Svar

Er ekki áhyggjuefni að krónan falli svo hratt að svarthol myndist sem eyði jörðinni; svona eins og þeir höfðu áhyggjur af í Sviss?
Eins og kemur fram í svari við spurningunni hvort tilraunir Evrópsku rannsóknamiðstöðvarinnar í öreindafræði (CERN) með stóra sterkeindahraðlinum (e. Large Hadron Collider) ógni tilvist heimsins þá setti fjöldi fólks fram tilgátur um mögulegar hamfarir í kjölfar tilraunanna. Má fræðast um tilgang þeirra í merkri bók sem kom út í íslenskri þýðingu á dögunum sem nefnist Máttur tómarúmsins: Higgs-eindin fundin. Algengasta tilgátan var að árekstur róteinda í hraðlinum gæti orsakað svarthol undir Genf í Sviss sem svo myndi soga fáeina úrsmiði, nokkra banka og að lokum jörðina inn í sig. Þessar tilraunir eru flestum kunnar enda fylgdust fjölmiðlar um allan heim með þegar hraðallinn hrökk loks í gang.

Heimurinn hefur til skamms tíma ekki verið eins meðvitaður um þá merku efnahagstilraun sem stóri örmyntarhraðallinn á Íslandi hefur gefið hagfræðingum og alvöruvísindamönnum kost á að fylgjast með. Öfugt við það sem gerist í stóra sterkeindahraðlinum á landamærum Sviss og Frakklands fást ekki eingöngu gögn úr árekstrum tveggja örmynta, svo sem íslensku krónunnar og súrinamísks dals, heldur er einnig fylgst beint með falli krónunnar. Raunar gerir sú hvirfil- eða hringiðuhreyfing sem krónan fellur eftir ásamt gjaldeyrishöftum það að verkum að árekstrar við aðrar myntir eru mjög ólíklegir. Árekstrar myndu væntanlega hægja á falli hennar sem er mjög sjaldgæfur viðburður.

Gögn sýna að ljóminn sem stafar af íslensku efnahagslífi hefur minnkað stórkostlega eftir að kjarni þess féll saman árið 2008. Glansinn hefur einnig orðið mattari. Skíman er af skornum skammti. Þunginn sem hvílir yfir efnahagslífinu er í raun slíkur að fátt sleppur í burtu og er ljós þar ekki undanskilið. Það sem kemst út fer ekki lengra en til Noregs. Og virt innlend vísindatímarit eins og Peningamál Seðlabanka Íslands hafa birt vísbendingar um að í íslensku efnahagskerfi séu fyrirbæri sem beygja og sveigja þekkt efnahagslögmál óendanlega mikið.

Ekkert bendir þó til að tilraunir með íslensku örmyntina myndi að lokum eitt stórt svarthol sem ógni lífi á jörðinni. Þvert á móti virðast kostir þess að framkvæma svona tilraunir annaðhvort í einangrun norðanlega í Atlantshafinu eða í hitabeltinu hafa komið berlega í ljós. Og í raun má fullyrða að engin hætta sé á að svarthol myndist í sjálfum örmyntarhraðli Seðlabankans. Líklegra er að mörg smá svarthol myndist stöðugt í seðlaveskjum landsmanna við fall krónunnar. Það liggur í hlutarins eðli að veskin ferðast ekki til annarra landa á meðan það ástand varir. Heimsbyggðin ætti því að vera örugg í bili.

Myndir:

• The scale of the LHC - CERN Document Server (Sótt 10.12.2012).
• Kringlan Tower - Wikipedia, frjálsa alfræðiritið (Sótt 10.12.2012).

---

Við bendum þeim sem ekki hafa áttað sig á því að þetta svar er föstudagssvar. Lesendur sem taka eitthvað í svarinu alvarlega gera það algjörlega á eigin ábyrgð. Svarið kemur þó heim og saman við reynslu starfsmanna Vísindavefsins þegar þeir kíktu í veskin sín síðast....