Hver var Sigurður Fáfnisbani og átti hann sér raunverulega fyrirmynd?

Nafn þitt

Netfang þitt

Netfang móttakanda

Ruslpóstvörn =

Svar

Hver var Sigurður Fáfnisbani og átti hann sér raunverulega fyrirmynd?
Sigurður Fáfnisbani var ein af sögufrægustu hetjunum á germönsku málsvæði. Í eddukvæðunum er hann sagður fyrri eiginmaður Guðrúnar Gjúkadóttur sem síðan gekk að eiga Atla Húnakonung. Ekki aðeins er fjallað um hann í norrænum eddukvæðum, Völsungasögu og Þiðreks sögu varðveittum í íslenskum handritum 13. og 14. aldar, heldur einnig i kvæðum frá meginlandinu, aðallega hinu þýska Nibelungenlied (Niflungaljóð) sem mun vera frá upphafi 13. aldar. Hann kemur þar að auki fyrir í yngri kvæðum eins og Rósagarðinum frá Worms, Bithrólfi og Þjóðleifi og ballöðunni Das Lied vom Hürnen Seyfried. Þessi goðsagnakenndi kappi var ekki síst þekktur fyrir drekadráp sitt í æsku en síðar mægðist hann við Búrgunda og var að lokum veginn af þeim.

Öfugt við ýmsar aðrar persónur eddukvæða, svo sem Jörmunrek Gotakonung, Atla Húnakonung og Gunnar Gjúkason, á Sigurður sér engar skýrar fyrirmyndir frá þjóðflutningatímanum. Allt frá 17. öld hafa menn þó gert því skóna að upphafs goðsagnanna um Sigurð sé að leita í örlögum Sigebert Frankakonungs en eiginkona hans hét Brunhilda eins og ástkona Sigurðar í hinu norræna sagnaefni. Sigebert var myrtur árið 575 af útsendurum Chilperic bróður síns sem hafði gengið að eiga hina grimmu Fredegund. Ekki eru þó mikil líkindi með sögu hans og Sigurðar Fáfnisbana þótt nöfnin séu áþekk. Enn fremur hafa fræðimenn leitað annarra fyrirmynda, til að mynda í sögu germönsku þjóðfrelsishetjunnar Arminiusar sem uppi var á dögum Ágústusar keisara (63 f.Kr.- 14 e.Kr.) og því til stuðnings finnst örnefnið Gnitaheiði (þ. Knetterheide) í þýska bænum Bad Salzuflen i Rínarlöndum. Enn aðrir hafa talið að saga Sigurðar geti verið afbökun á goðsögum um hin heiðnu germönsku goð.

Mynd:

• Sigurd - Wikipedia. (Sótt 2.11.2022).

Þetta svar er fengið úr bókinni Íslenskar bókmenntir: Saga og samhengi, Hið íslenska bókmenntafélag, Reykjavík 2021. Textinn er lítillega aðlagaður Vísindavefnum....