Hversu kaldir eru jöklar?

Nafn þitt

Netfang þitt

Netfang móttakanda

Ruslpóstvörn =

Svar

Hversu kaldir eru jöklar?
Jöklar eru misjafnlega kaldir og hitastig íssins skiptir miklu máli fyrir hreyfingu þeirra, jökulrof og afrennsli vatns frá þeim. Mjög kaldir jöklar hreyfast hægt vegna þess að ísinn er stífur. Ef jökulísinn er frosinn fastur við jörðu er þar ekkert rennandi vatn sem gerir botninn sleipan. Jökullinn ýtir þá ekki áfram steinum undir sér og rof er lítið.

Sumir jöklar eru við bræðslumark, nærri 0°C. Undir þeim rennur vatn og ísinn skríður eftir hálum botni. Þannig eru allir jöklar á Íslandi. Frost nær bara 10 til 20 m niður í jökulinn á veturna og hverfur á hverju sumri.

Sums staðar eru sumur svo stutt að jöklar ná ekki alls staðar að hitna upp að bræðslumarki. Þess konar jöklar eru til dæmis á Svalbarða í Norður-Íshafi. Á köldustu jöklum á hnettinum er nær engin bráðnun og þeir eru kaldari en 0°C allt árið. Slíka jökla má finna á Grænlandi. En jafnvel þar sem kaldast er á jörðinni geta jöklar verið svo þykkir að frost frá yfirborðinu nær ekki gegnum þá niður á botn. Þykkur jökullinn verkar þá eins og einangrunarefni ofan á landinu. Þess vegna eru stöðuvötn undir 4.000 m þykkum ís á miðju Suðurskautslandinu þótt allt að 90ºC frost sé á yfirborði jökulsins.

Myndir:

• Fyrri myndin er fengin úr bókinni Af hverju eru jöklar og ís á jörðinni? Spurningar af Vísindavefnum um jökla og loftslagsmál. Hún er eftir Þórarin Má Baldursson og er birt með góðfúslegu leyfi.
• Lake Vostok - Wikipedia, the free encyclopedia. (Sótt 23.09.2015).

---

Þetta svar er úr bókinni Af hverju eru jöklar og ís á jörðinni? Spurningar af Vísindavefnum um jökla og loftslagsmál. Það er birt með góðfúslegu leyfi höfundar og útgefanda.

...