Hvaða fráhvarfseinkenni fylgja því að hætta að reykja og hvernig er best að takast á við þau?

Nafn þitt

Netfang þitt

Netfang móttakanda

Ruslpóstvörn =

Svar

Hvaða fráhvarfseinkenni fylgja því að hætta að reykja og hvernig er best að takast á við þau?
Nikótín í sígarettum er eitt sterkasta ávanabindandi fíkniefni sem til er. Talið er að með því reykja í tvígang sé táningur í allt að í 70% hættu á að reykja næstu fjörutíu árin. Reykingar eru því ekki eingöngu lærð hegðun heldur líka fíkn, og nikótín veldur því bæði líkamlegri og sálfélagslegri ávanabindingu. Fráhvarfseinkenni nikótíns eru einstaklingsbundin og ná venjulega hámarki á fyrstu þremur dögunum eftir að hætt er að reykja, en fara síðan stigminnkandi. Tveimur til fjórum vikum eftir að nikótín var síðast notað ættu öll fráhvarfseinkenni að vera horfin.

Eftir að hætt er að reykja getur matarlyst aukist tímabundið vegna breyttra efnaskipta í líkamanum, en líka vegna þess að aukið bragðskyn veldur því að matur bragðast betur. Hér gildir að forðast óhollustu og neyta meira af grænmeti og ávöxtum. Auk þess er mikilvægt að stunda hreyfingu en við reykleysi eykst úthald til muna og því auðveldara að stunda líkamsrækt og forðast þannig þyngdaraukningu. Hægðatregða og niðurgangur geta komið fyrir en ganga yfirleitt fljótt yfir. Hér er ráðið að neyta trefjaríkrar fæðu og drekka meira af vatni.

Sumir finna fyrir erfiðleikum að sofna og sofa verr vegna fráhvarfseinkenna. Svefntruflanir ganga yfirleitt yfir á 2-3 vikum. Besta ráðið er að hreyfa sig meira fyrir kvöldmatartíma.

Einbeitingaskortur, pirringur, geðsveiflur og svimi eru algengar kvartanir fyrstu dagana og vikurnar eftir að hætt er að reykja og tengist gjarnan lönguninni til að reykja sem getur komið skyndilega en líður hjá eftir fáeinar mínútur. Þá gildir að beina athyglinni frá sígarettum og að einhverju sem er uppbyggilegt. Láta þessi löngunareinkenni oftast undan á fáeinum vikum. Hér þarf að berjast við neikvæðar tilfinningar án þess að kveikja í sígarettu, og einblína á jákvæða hluti, til dæmis með vinum og vandamönnum. Svimi getur komið fyrir á fyrstu dögum eftir að hætt er að reykja og er oftast tímabundinn og vægur.

Sumir finna fyrir munnþurrki og hósta en þessi einkenni eru oftast væg og ganga yfir á fáeinum dögum, enda lungun að hreinsa sig. Heitir drykkir slá oft á þessar aukaverkanir.

Myndir:

• Yfirlitsmynd: circular misery | Erich Ferdinand | Flickr. (Sótt 17.10.2024). Myndina tók Erich Ferdinand og hún er birt undir leyfinu Deed - Attribution 2.0 Generic - Creative Commons.
• Heather Johnson. (2011). Tobacco cessation class encourages breaking habit. DVIDS. (Sótt 17.10.2024).

---

Þetta svar er fengið úr bæklingnum Hættu nú alveg (ritstjóri og útgefandi Tómas Guðbjartsson). Reykjavík 2024. Svarið er lítillega aðlagað Vísindavefnum og birt með góðfúslegu leyfi höfunda og útgefanda....