Getur geimveður haft áhrif á jörðina og GPS-mælingar?

Nafn þitt

Netfang þitt

Netfang móttakanda

Ruslpóstvörn =

Svar

Getur geimveður haft áhrif á jörðina og GPS-mælingar?
Geimveður hefur ýmis áhrif á jörðina. Þegar hraðfleygur segulmagnaður sólvindur skellur á og hristir upp í segulsviði jarðar geysa öflugir segulstormar. Við það geta spanast upp straumar í iðrum jarðar sem geta slegið út raforkukerfi og þannig valdið rafmagnsleysi. Straumarnir hraða líka tæringu á olíuleiðslum og valda truflunum á sæstrengjum.

Þegar sólvindurinn lemur á andrúmsloftinu hitnar það og þenst út. Þá eykst loftmótstaða við gervitungl svo þau missa hæð og geta fallið fyrr til jarðar. Það gerðist til að mynda í febrúar 2022 þegar 40 Starlink-gervitungl féllu til jarðar eftir lítilsháttar segulstorm.

Áhrif geimveðurs á GPS-mælingar, til dæmis á landris, má rekja til þess að segulstormar hafa truflandi áhrif á jónahvolfið. Jónahvolfið er eins og hafsjór sem er stundum lygn en á meðan öflugum segulstormi stendur verður það eins og ólgusjór. Ókyrrðin truflar merkjasendingar sem fara á milli GPS-gervitungla og móttakarans. Móttakararnir ná varla að tengjast vel við gervitunglin svo upplýsingar verða óáreiðanlegar. Skekkjan getur numið tugum metra eða meira.

Sýnilegustu áhrif geimveðurs eru auðvitað glæsileg norðurljós. Svo heppilega vill til að norðurljósin eru tíðust ári eða tveimur eftir hámark sólblettasveiflunnar. Því má gera ráð fyrir því, að árin 2026-2029 eða svo verði mikil norðurljósaár.

Myndir:

• Facebooksíða Stjörnufræðivefsins. Myndin er upprunnin hjá NASA. Íslenskur myndatexti: Sævar Helgi Bragason.
• NASA Scientists Gear Up for Solar Storms at Mars. (Sótt 9.07.2024). NASA/GFSC/SDO.

Þetta svar birtist upphaflega á Facebooksíðu Stjörnufræðivefsins og er birt hér með góðfúslegu leyfi....