Hvað er kalt stríð?

Nafn þitt

Netfang þitt

Netfang móttakanda

Ruslpóstvörn =

Svar

Hvað er kalt stríð?
Hugtakið kalt stríð vísar til stríðsástands milli tveggja fylkinga, án þess að bein hernaðarleg átök eigi sér stað. Í staðinn birtast átökin á annan hátt, til dæmis með áróðursherferðum, efnahagslegum og stjórnmálalegum aðgerðum, njósnum og svokölluðum staðgenglastríðum (e. proxy wars.)

Nærtækasta dæmið um kalt stríð er vitanlega sjálft kalda stríðið (1947-1991) á milli Bandaríkanna og Sovétríkjanna. Hægt er að lesa meira um það í svari við spurningunni Hver var ástæðan fyrir kalda stríðinu? Var það nauðsynlegt eða hefði verið hægt að sleppa því? Átök kalda stríðsins birtust fyrst og fremst í ofstækisfullu vígbúnaðarkapphlaupi stórveldanna, sem náði hápunkti í Kúbúdeilunni.

Lítið fór fyrir hugtakinu fyrir árið 1945, en þá náði það töluverðum vinsældum eftir að enski rithöfundurinn George Orwell talaði um að kalt stríð yrði háð á milli stórvelda í kjölfar seinni heimsstyrjaldarinnar, sem myndi einkennast af miklu vígbúnaðarkapphlaupi. Fyrst var farið að tala um kalt stríð hér á landi í lok 5. áratugarins, og því lýst sem „vopnuðum friði“. Á ensku hefur hugtakið hot war verið notað um andstæðu kalds stríðs - hefðbundið stríð með hernaðarlegum átökum.

Dæmi um önnur átök en sjálft kalda stríðið sem skilgreind hafa verið sem köld stríð eru ýmsar deilur í Mið-Austurlöndum á 20. og 21. öld og deilurnar milli Suður- og Norður-Kóreu. Því hefur jafnframt verið haldið fram að samskipti Bandaríkjanna við Rússland og Kína á undanförnum árum beri einkenni kalds stríðs.

Heimildir:

• Arab Cold War. Wikipedia, síðast uppfærð 16. júní 2021. (Sótt 2. júlí 2021.)
• „Á leið til friðar?“ Vísir, 15. janúar 1949, 4.
• Cold War. Encyclopedia Britannica. (Sótt 2. júlí 2021.)
• David C. Kang. Korea's New Cold War. The National Interest, 31. desember 2010. (Sótt 2. júlí 2021.)
• Dmitri Trenin. The Crisis in Crimea Could Lead the World into a Second Cold War. The Guardian, 2. mars 2014. (Sótt 2. júlí 2021.)
• Merriam-Webster. (Sótt 29. júní 2021.)

Myndir:

• James Vaughan. The Balance of Power. Myndin er eftir Boris Artzybasheff, fengin af Flickr.com og birt undir leyfinu Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 2.0 Generic (CC BY-NC-SA 2.0.) (Sótt 28. júní 2021.)

...