Hver er lífmassi allra veira á jörðinni?

Nafn þitt

Netfang þitt

Netfang móttakanda

Ruslpóstvörn =

Svar

Hver er lífmassi allra veira á jörðinni?
Veirur eru þær örverur sem finnast í mestum fjölda á jörðinni. Þær eru líklega alls staðar þar sem líf þrífst, allt frá köldum heimskautasvæðum til sjóðandi hvera. Veirur sýkja allar gerðir lífvera, eins og menn, plöntur, sveppi, fiska, skordýr, amöbur og bakteríur.

Flestir telja veirur ekki til lífvera því að þær verða að komast inn í frumur hýsils til að fjölga sér. Þar láta þær hýsilinn um að framleiða efni sem verður að nýjum veiruögnum (e. virion). Veiruagnirnar eru því samsettar úr lífrænum sameindum líkt og hýsilfrumurnar, það er úr prótínum, kjarnsýrum og stundum fituefnum. Slík efni eiga það sameiginlegt að innihalda frumefnið kolefni (C).^[1]

Vísindamenn styðjast oft við kolefni þegar þeir meta lífmassa (e. biomass) sem magn þess efnis sem bundið er í lífverum. Hugtakið lífmassi getur beinst að ákveðnum hópi lífvera og svæði. Þannig er til dæmis hægt að tala um lífmassa allra þörunga í tilteknu stöðuvatni eða jafnvel allra lífvera á jörðinni. Hægt er að telja veirur til lífmassa jarðar þar sem þær eru samsettar úr lífrænum efnum sem eiga uppruna innan lífvera.

Allur lífmassi jarðar hefur verið áætlaður sem samsvarar um 550 gígatonnum af kolefni,^[2] en forskeytið gíga er 10⁹. Eitt tonn er 1.000 kg og gígatonn er milljaður tonna eða þúsund milljónir tonna! Plöntur mynda langstærstan hluta lífmassa jarðar eða um 450 af 550 gígatonnum (sjá mynd). Lífmassi allra dýra á jörðinni er ekki nema um 2 Gt af kolefni samkvæmt þessu mati og þar af er lífmassi manna aðeins um 0,06 Gt C.

Þrátt fyrir að fjöldi veira á jörðinni sé talinn gífurlegur er lífmassi þeirra lítill í samanburði við lífverur eða um 0,2 Gt C (sjá mynd). Ástæðan er sú að veirur eru agnarsmáar. Lífmassi þeirra er þó talinn um þrefalt meiri en heildarmassi allra manna á jörðinni! Hafa ber í huga að einungis örlítið brot þessara veira getur sýkt menn því að þær eru mjög sérhæfðar með tilliti til hýsils.

Þær veirur sem taldar eru flestar og fjölbreyttastar kallast fagar (e. phages) og sýkja dreifkjörnunga (bakteríur og veirur). Langstærsti hluti faga er enn óþekktur en miðað er við að þeir séu um tífalt fleiri en hýslarnir. Matið á lífmassa veira byggir meðal annars á þeirri spá.

Tilvísanir:

1. ^ Sjá nánar hér: Vísindavefurinn: Hver er munurinn á örveru og lífrænu efnasambandi? (Sótt 18.05.2020).
2. ^ Bar-On, Y.M., Phillips, R. og Milo R. (2018). The biomass distribution on Earth. Proceedings of the National Academy of Sciences, 115(25), 6506-6511. (Sótt 18.5.2020).

Heimildir og frekara lesefni:

• Bar-On, Y.M., Phillips, R. og Milo R. (2018). The biomass distribution on Earth. Proceedings of the National Academy of Sciences, 115(25), 6506-6511. (Sótt 18.5.2020).
• Hunter P. (2010). Massing life. Research into biomass and food chains attracts increasing attention, given the biosphere's capacity to sequester CO2 from the atmosphere. EMBO reports, 11(7), 511–514. (Sótt 18.5.2020).

Mynd:

• Bar-On, Y.M., Phillips, R. og Milo R. (2018). The biomass distribution on Earth. Proceedings of the National Academy of Sciences, 115(25), 6506-6511. (Sótt 18.5.2020). Íslenskur texti settur inn af ritstjórn Vísindavefsins.

Spurningu Kristins er hér svarað að hluta....