Er rauðsmári einær eða fjölær jurt?

Nafn þitt

Netfang þitt

Netfang móttakanda

Ruslpóstvörn =

Svar

Er rauðsmári einær eða fjölær jurt?
Rauðsmárinn (Trifolium pratense) er fjölær belgjurt af ertublómaætt. Venjan er að skipta fjölæringum í tvennt: trjákennda fjölæringa, sem eru tré og runnar, og jurtkennda fjölæringa. Jurtkenndir fjölæringar eru plöntur sem mynda stöngul, blöð og blóm að vori en deyja þegar vetur gengur í garð. Rótin lifir hins vegar af veturinn og af henni vex plantan að nýju að vori. Rauðsmárinn er jurtkenndur fjölæringur og blómgast ár eftir ár.

Blóm rauðsmárans eru ljósrauð eða bleik. Plöntunni er lýst á eftirfarandi hátt í Íslensku plöntuhandbókinni eftir Hörð Kristinsson grasafræðing:

Rauðsmári hefur sterka stólparót en stönglarnir verða 40 cm á hæð. Þeir eru hærðir og ýmist uppréttir eða jarðlægir. Blöðin eru hærð og nær heilrend, oft með ljósan blett í miðju blaði. Blöðin eru þrífingruð með öfugegglaga eða sporbaugótt smáblöð. Smáblöð þessi eru 2 til 3,5 sentímetrar á lengd. Við blaðaxlir eru axlablöð sem mynda ljósgrænt slíður með dökkum æðum og löngum broddi í endann.

Rauðsmári er innflutt jurt, ekki mjög útbreidd á Íslandi en hefur náð að festa sig í sessi á nokkrum svæðum. Rauðsmári finnst sem slæðingur við bæi og á svæðum sem hefur verið raskað, svo sem í vegköntum. Einnig getur hann spjarar sig vel þar sem hiti er í jörðu.

Rauðsmárinn er viðkvæmur fyrir traðki og beit og getur því átt erfitt uppdráttar á túnum, meðal annars vegna samkeppni við aðrar og harðgerðari plöntur og grös.

Rauðsmárinn nýtir vel köfnunarefni úr andrúmslofti vegna sambýlis við rhizobium-bakteríu sem eru gram-neikvæðar jarðvegsbakteríur og mynda iðulega sambýli við plöntur af ertuætt.

Heimildir og mynd:

• Hörður Kristinsson (1986). Íslenska plöntuhandbókin – blómplöntur og byrkningar. Mál og menning, Reykjavík.
• Flóra Íslands.
• Fóðurjurtir í íslensku ræktunarlandi. Landbúnaðarháskóli Íslands.
• Mynd: Free photo Inflorescence Red Clover Trifolium Pratense Macro - Max Pixel. (Sótt 20.11.2019).

...