Hvers vegna komast óskautaðar sameindir greiðar gegnum frumuhimnuna en flestar skautaðar sameindir og jónir?

Nafn þitt

Netfang þitt

Netfang móttakanda

Ruslpóstvörn =

Svar

Hvers vegna komast óskautaðar sameindir greiðar gegnum frumuhimnuna en flestar skautaðar sameindir og jónir?
Hver einasta fruma þarf að geta tekið upp nauðsynleg efni frá umhverfinu og losað sig við úrgangsefni. Þetta gerist í gegnum frumuhimnuna sem gegnir því afar mikilvægu hlutverki í frumum líkamans. Himnan samanstendur að mestu af fosfólípíðum og prótínum en nákvæm samsetning fer eftir staðsetningu og gerð frumunnar sem um ræðir. Fosfólípíðin mynda tvöfalt himnulag (e. bilayer) þar sem óskautaði hluti hvers himnulags snýr inn að miðju himnunnar á meðan skautaður höfuðhópur þeirra snýr út (sjá mynd).

Frumuhimnan er valgegndræp, sem þýðir að ekki geta allar sameindir flætt í gegnum hana. Valgegndræpið er til komið vegna efnasamsetningar himnunnar sem veldur því að sameindir eru mismunandi vel leysanlegar í frumuhimnunni. Þar sem lípíðin í frumuhimnunni eru að mestum parti óskautaðir kolefnahalar (-CH₂ og -CH₃ hópar) fitusýruhlutans eiga óskautaðar sameindir sem eru nægilega smáar auðvelt með að flæða í gegnum himnuna. Þetta er vegna þess að „líkur leysir líkan“.

Óskautaðar sameindir eru fituleysanlegar og kjósa að víxlverka við aðrar óskautaðar sameindir en skautaðar sameindir vilja vera í slagtogi við aðrar skautaðar sameindir. Flestar stærri, skautaðar sameindir og jónir þurfa virkan flutning í gegnum himnuna en því er stjórnað af göngum og pumpum sem mynduð eru af himnuprótínum.

Heimild:

• Lehninger Principles of Biochemistry, 4. útgáfa.

Mynd:

Pétur Orri Heiðarsson

...