Sólin Sólin Rís 10:17 • sest 16:10 í Reykjavík
Tunglið Tunglið Rís 21:40 • Sest 15:54 í Reykjavík
Flóð Flóð Árdegis: 10:12 • Síðdegis: 22:46 í Reykjavík
Fjaran Fjara Árdegis: 03:46 • Síðdegis: 16:36 í Reykjavík
Sólin Sólin Rís 10:17 • sest 16:10 í Reykjavík
Tunglið Tunglið Rís 21:40 • Sest 15:54 í Reykjavík
Flóð Flóð Árdegis: 10:12 • Síðdegis: 22:46 í Reykjavík
Fjaran Fjara Árdegis: 03:46 • Síðdegis: 16:36 í Reykjavík
LeiðbeiningarTil baka

Sendu inn spurningu

Hér getur þú sent okkur nýjar spurningar um vísindaleg efni.

Hafðu spurninguna stutta og hnitmiðaða og sendu aðeins eina í einu. Einlægar og vandaðar spurningar um mikilvæg efni eru líklegastar til að kalla fram vönduð og greið svör. Ekki er víst að tími vinnist til að svara öllum spurningum.

Persónulegar upplýsingar um spyrjendur eru eingöngu notaðar í starfsemi vefsins, til dæmis til að svör verði við hæfi spyrjenda. Spurningum er ekki sinnt ef spyrjandi villir á sér heimildir eða segir ekki nægileg deili á sér.

Spurningum sem eru ekki á verksviði vefsins er eytt.

Að öðru leyti er hægt að spyrja Vísindavefinn um allt milli himins og jarðar!

=
Forsíða Vísindavefur 1918 Hvaða nýja stjarna fannst árið 1918?

Flokkun:

17.9.2018
Vísindavefur 1918

Hvaða nýja stjarna fannst árið 1918?

GrH og JGÞ

Aldarafmæli sjálfstæðis og fullveldis Íslands
Þann 29. júní árið 1918 birtist frétt í blaðinu Dagsbrún um að ný stjarna hefði uppgötvast fyrr í mánuðinum. Í fréttinni segir að stjarnan hafi verið „viðlíka skær og skærustu fastastjörnur“ og að 35 stjörnufræðingar um allan heim hafi samstundis sent skeyti til stjörnufræðimiðstöðvarinnar í Kaupmannahöfn, enda hafi hver og einn þeirra talið sig vera fyrstan til að koma auga á himinfyrirbærið. Fréttaritari Dagsbrúnar segir að ekki sé enn vitað hverjum muni hlotnast sá heiður að hafa uppgötvað fyrirbærið, en talið er líklegt að það verði Elías Bresson, kennari í Helsingjaeyri.

Morgunblaðið birti einnig frétt um fundinn þann 8. ágúst og þar segir meðal annars um stjörnuna: „Hún var þá [8. júní] ekki mjög björt, en aðfaranótt 10. júní jókst ljósmagn hennar mjög og síðan árið 1604 að Kepler fann stjörnuna Nova Sagittarii, hefir eigi sést annar eins himineldur.“

Áhugamenn um stjörnuskoðun árið 1918. Á myndinni eru þeir að fylgjast með sólmyrkva sem varð í júní 1918.

Í dag er fundur nýstirnisins eignaður pólska líffærafræðingnum og áhugastjörnumanninum Zygmunt Laskowski (1841-1928). Hann tók eftir nýstirni í stjörnumerkinu Erninum þann 7. júní 1918. Fjölmargir áhugastjörnumenn sáu stjörnuna þann 8. júní 1918.

Nýstirnið fékk síðar nafnið V603 Aquilae (eða Nova Aquilae 1918) og var það bjartasta fyrirbærið á himninum sem sést hafði síðan sprengistjarnan (e. supernova) SN 1604 sást árið 1604. Sú sprengistjarna er einnig nefnd Keplersstjarnan eftir stjörnufræðingnum Jóhannesi Kepler (1571-1630). Þegar Kepler var uppi höfðu sprengistjörnur mikil áhrif á umræður í stjörnufræði og heimsmyndina þar sem þær voru eitt skýrasta dæmið um að himnarnir væru ekki óbreytilegir eins og menn höfðu talið fram að því.

Nýstirnið V603 Aquilae sem sást fyrst 1918 er svonefnt tvístirni en það hugtak er notað yfir tvær sólstjörnur sem snúast um sameiginlega massamiðju sína. Önnur sólstjarna kerfisins V603 er hvítur dvergur en það merkir að upprunalegur massi stjörnunnar var minni en 30 sólmassar. Hin stjarnan er mun massaminni.

Heimildir og frekara lesefni:

Mynd:

Höfundar

Gréta Hauksdóttir

GrH

Jón Gunnar Þorsteinsson

JGÞ

Útgáfudagur

17.9.2018

Spyrjandi

Ísabella

Efnisorð

Tilvísun

GrH og JGÞ. „Hvaða nýja stjarna fannst árið 1918?“ Vísindavefurinn, 17. september 2018, sótt 21. nóvember 2024, https://visindavefur.is/svar.php?id=75838.

GrH og JGÞ. (2018, 17. september). Hvaða nýja stjarna fannst árið 1918? Vísindavefurinn. https://visindavefur.is/svar.php?id=75838

GrH og JGÞ. „Hvaða nýja stjarna fannst árið 1918?“ Vísindavefurinn. 17. sep. 2018. Vefsíða. 21. nóv. 2024. <https://visindavefur.is/svar.php?id=75838>.

Chicago | APA | MLA

Tengd svör

Skoða öll nýjustu svörin

Þessi síða notar vafrakökur Nánari upplýsingar

Ég samþykki

Senda grein til vinar

=

Hvaða nýja stjarna fannst árið 1918?
Þann 29. júní árið 1918 birtist frétt í blaðinu Dagsbrún um að ný stjarna hefði uppgötvast fyrr í mánuðinum. Í fréttinni segir að stjarnan hafi verið „viðlíka skær og skærustu fastastjörnur“ og að 35 stjörnufræðingar um allan heim hafi samstundis sent skeyti til stjörnufræðimiðstöðvarinnar í Kaupmannahöfn, enda hafi hver og einn þeirra talið sig vera fyrstan til að koma auga á himinfyrirbærið. Fréttaritari Dagsbrúnar segir að ekki sé enn vitað hverjum muni hlotnast sá heiður að hafa uppgötvað fyrirbærið, en talið er líklegt að það verði Elías Bresson, kennari í Helsingjaeyri.

Morgunblaðið birti einnig frétt um fundinn þann 8. ágúst og þar segir meðal annars um stjörnuna: „Hún var þá [8. júní] ekki mjög björt, en aðfaranótt 10. júní jókst ljósmagn hennar mjög og síðan árið 1604 að Kepler fann stjörnuna Nova Sagittarii, hefir eigi sést annar eins himineldur.“

Áhugamenn um stjörnuskoðun árið 1918. Á myndinni eru þeir að fylgjast með sólmyrkva sem varð í júní 1918.

Í dag er fundur nýstirnisins eignaður pólska líffærafræðingnum og áhugastjörnumanninum Zygmunt Laskowski (1841-1928). Hann tók eftir nýstirni í stjörnumerkinu Erninum þann 7. júní 1918. Fjölmargir áhugastjörnumenn sáu stjörnuna þann 8. júní 1918.

Nýstirnið fékk síðar nafnið V603 Aquilae (eða Nova Aquilae 1918) og var það bjartasta fyrirbærið á himninum sem sést hafði síðan sprengistjarnan (e. supernova) SN 1604 sást árið 1604. Sú sprengistjarna er einnig nefnd Keplersstjarnan eftir stjörnufræðingnum Jóhannesi Kepler (1571-1630). Þegar Kepler var uppi höfðu sprengistjörnur mikil áhrif á umræður í stjörnufræði og heimsmyndina þar sem þær voru eitt skýrasta dæmið um að himnarnir væru ekki óbreytilegir eins og menn höfðu talið fram að því.

Nýstirnið V603 Aquilae sem sást fyrst 1918 er svonefnt tvístirni en það hugtak er notað yfir tvær sólstjörnur sem snúast um sameiginlega massamiðju sína. Önnur sólstjarna kerfisins V603 er hvítur dvergur en það merkir að upprunalegur massi stjörnunnar var minni en 30 sólmassar. Hin stjarnan er mun massaminni.

Heimildir og frekara lesefni:

Mynd:

...