Hversu margir Nóbelsverðlaunahafar fæddust árið 1918?

Nafn þitt

Netfang þitt

Netfang móttakanda

Ruslpóstvörn =

Svar

Hversu margir Nóbelsverðlaunahafar fæddust árið 1918?
Árið 1918 var um margt erfitt. Þetta var fjórða, en um leið seinasta árið sem heimsstyrjöldin fyrri geisaði, með öllum þeim hörmungum og mannfalli sem stríðsrekstrinum fylgdi. Heildarmannfjöldi á jörðinni árið 1918 var um 1,8 milljarðar og talið er að um 20 milljónir manna hafa dáið á fjórum árum fyrri heimsstyrjaldarinnar eða rétt rúmlega 1%. Um 9,7 milljónir þeirra voru hermenn og rétt rúmlega 10 milljónir almennir borgarar. Yfir heiminn gekk einnig afar mannskæð farsótt árið 1918, inflúensa sem kölluð hefur verið spænska veikin. Dánartölur af völdum hennar eru mun hærri en vegna fyrri heimsstyrjaldarinnar. Talið er að um hálfur milljaður manna hafi veikst af spánsku veikinni og um 50-100 milljónir dóu af henni, eða á bilinu 3-5% af heildarmannfjölda.

En ýmislegt sem gerðist þetta ár getur líka verið gleðiefni eftir á. Árið 1918 sker sig nefnilega úr að því leyti að aldrei hafa fæðst jafn margir einstaklingar á einu ári sem seinna áttu eftir hljóta Nóbelsverðlaun, alls 22. Til samanburðar er næst fjölmennustu árgangar Nóbelsverðlaunahafa fæddir 1911 og 1940, 17 manns hvort ár.

Í árgangi 1918 eru sjö verðlaunahafar í efnafræði (þar af fékk einn verðlaunin tvisvar), sex í eðlisfræði, fjórir í lífeðlis- og læknisfræði, tveir í hagfræði, tveir friðarverðlaunahafar og einn sem hlaut verðlaun fyrir bókmenntir. Eins og við er að búast er mikill kynjahalli í hópnum og þar finnst aðeins ein kona.

Nafn	Verðlaun	Ár
Aleksandr Solzhenitsyn	bókmenntir	1970
Arthur Kornberg	lífeðlis- og læknisfræði	1959
Bertram N. Brockhouse	eðlisfræði	1994
Derek H. R. Barton	efnafræði	1969
Edward B. Lewis	lífeðlis- og læknisfræði	1995
Edwin G. Krebs	lífeðlis- og læknisfræði	1992
Ernst Otto Fischer	efnafræði	1973
Franco Modigliani	hagfræði	1985
Frederick Reines	eðlisfræði	1995
Frederick Sanger	efnafræði	1958 og 1980
Gertrude B. Elion	lífeðlis- og læknisfræði	1988
James Tobin	hagfræði	1981
Jens C. Skou	efnafræði	1997
Jerome Karle	efnafræði	1985
Julian Schwinger	eðlisfræði	1965
Kai M. Siegbahn	eðlisfræði	1981
Kenichi Fukui	efnafræði	1981
Sir Martin Ryle	eðlisfræði	1974
Mohamed Anwar al-Sadat	friðarverðlaun	1978
Nelson Mandela	friðarverðlaun	1999
Paul D. Boyer	efnafræði	1997
Richard P. Feynman	eðlisfræði	1965

Höfundar þessa svars treysta sér ekki til að útskýra þessa staðreynd nema á þann hátt að um eðlilega tilviljun sé að ræða, af því tagi sem oft má sjá í slíkum fyrirbærum. En lesendur sem hafa áhuga á að kynna sér sögu ársins 1918 og áranna þar um kring hafa eflaust áhuga á þessari staðreynd.

Heimildir:

• Nobel Laureate Birthdays - Nobelprize.org. (Sótt 24. 1. 2018).
• Reperes - World War 1 casualities. (Sótt 25.01.2018).

Myndir:

• Súluritið er gert af ritstjórn Vísindavefsins.
• File:Richard-feynman.jpg - Wikipedia. (Sótt 31.01.2018).

Spurningu Rögnu er hér svarað að hluta.

...