Hvaða völd og skyldur hefur Seðlabankinn við eftirlit á millibankamarkaði fyrir gjaldeyri?

Nafn þitt

Netfang þitt

Netfang móttakanda

Ruslpóstvörn =

Svar

Hvaða völd og skyldur hefur Seðlabankinn við eftirlit á millibankamarkaði fyrir gjaldeyri?
Spurningin var upphaflega:

Í nýlegu svari á Vísindavefnum Hvaða aðilar stýra gengi íslensku krónunnar? kemur m.a. fram að gengi krónunnar ráðist á millibankamarkaði með gjaldeyri þar sem: "[t]ilboð[..] eru birt á sameiginlegum gagnaveitum þar sem aðeins viðskiptavakar og Seðlabankinn sjá tilboðin." Hvaða völd og skyldur hefur Seðlabankinn við eftirlit á þessum markaði? Hvernig er t.d. tryggt að viðskiptavakar hafi ekki samráð og hvernig er komið í veg fyrir innherjaviðskipti.

Hér er fyrri hluta hennar svarað.

Samkvæmt 1. mgr. 18. gr. laga nr. 36/2001 um Seðlabanka Íslands verslar bankinn með erlendan gjaldeyri, hefur milligöngu um gjaldeyrisviðskipti og stundar önnur erlend viðskipti sem samrýmast markmiðum og hlutverki bankans. Þá setur bankinn reglur um millibankamarkað með gjaldeyri, samanber reglur nr. 1098/2008 um gjaldeyrismarkað. Samkvæmt 1. mgr. 1. gr. reglnanna geta þeir orðið aðilar að millibankamarkaði með gjaldeyri (viðskiptavakar), auk Seðlabankans, sem hafa ótakmarkað starfsleyfi til gjaldeyrisviðskipta á grundvelli 2. mgr. 8. gr. laga nr. 87/1992 um gjaldeyrismál, sbr. einnig 1. mgr. 9. gr. reglugerðar um gjaldeyrismál nr. 679/1994. Seðlabanki Íslands veitir aðild að millibankamarkaði með gjaldeyri samkvæmt 2. mgr. 1. gr. sömu reglna.

Þeir sem gerast aðilar að millibankamarkaðnum taka á sig umtalsverðar skuldbindingar og fylgist Seðlabankinn með því að skilyrðunum sé fullnægt. Eftirlit Seðlabankans felst í því að formreglum millibankamarkaðarins sé fylgt. Skuldbindingar viðskiptavaka á markaðnum er að finna í áðurnefndum reglum nr. 1098/2008, en þær eru helstar:

• Gefa upp bindandi kaup- og söluverð evru ef annar markaðsaðili óskar þess og eiga viðskipti á því verði, sbr. nánar 1. mgr. 2. gr. reglnanna.
• Leiðbeinandi tilboð í evru á móti íslenskri krónu skulu uppfærð í Reuters-viðskiptakerfinu með reglubundnum hætti allan viðskiptadaginn, sbr. nánar 1. mgr. 4. gr. reglnanna.
• Skila Seðlabankanum viðskiptayfirlitum yfir hvern dag og á því formi sem Seðlabankinn óskar, sbr. nánar 1. mgr. 5. gr. reglnanna.
• Tilkynna Seðlabankanum hvaða starfsmenn þeirra sinni gjaldeyrisviðskiptum fyrir þeirra hönd á millibankamarkaðinum, tryggja að þeir starfsmenn hafi næga þekkingu til að annast viðskiptin, hafa yfir að ráða fullnægjandi innri eftirlitskerfum til að meta og stýra áhættu í gjaldeyrisviðskiptum og þá skal innra skipulag hjá hverjum aðila vera þannig að skýr skil séu á milli gjaldeyrisviðskipta og frágangs þeirra, sbr. nánar 11. gr. reglnanna.

Í reglum Seðlabanka Íslands um gjaldeyrisjöfnuð nr. 950/2010 og um lausafjárhlutfall lánastofnana, nr. 266/2017 er að finna frekari skilyrði um gjaldeyrisviðskipti með tilliti til fjármálastöðugleika sjónarmiða.

Myndir:

• Currency Exchange | A person holding three different foreign… | Flickr. Myndrétthafi er Images Money. Myndin er birt undir Creative Commons-leyfi. (Sótt 11.10.2016).

...