Ef maður er ekki í þjóðkirkjunni eða öðru trúfélagi, þá fara þeir peningar sem annars höfðu farið til þjóðkirkjunnar til Háskóla Íslands. Spurningin er í hvaða deild fara þessir peningar eða gerir háskólinn eitthvað sérstakt við þá og þá hef ég í huga alveg frá því að þessir peningar byrjuðu að fara til Háskólans.Stutta svarið við þessari spurningu er að sóknargjöld þeirra sem standa utan trú- og lífsskoðunarfélaga renna ekki til Háskóla Íslands heldur verða þau eftir í ríkissjóði. Á vef innanríkisráðuneytisins segir þetta um sóknargjöld:
Í lögum um sóknargjöld o.fl. nr. 91/1987 er kveðið á um að þjóðkirkjan og skráð trúfélög og lífsskoðunarfélög eigi ákveðna hlutdeild í tekjuskatti, svokölluð sóknargjöld. Sóknargjaldið reiknast fyrir hvern þann sem orðinn er 16 ára hinn 31. desember árið áður en gjaldár hefst. Gjald einstaklings sem skráður er í þjóðkirkjuna rennur til þess safnaðar sem hann tilheyrir. Gjald einstaklings sem tilheyrir skráðu trúfélagi eða skráðu lífsskoðunarfélagi rennur til hlutaðeigandi félags. Gjald einstaklinga, sem hvorki voru í þjóðkirkjunni né skráðu trúfélagi rann áður til Háskóla Íslands. Því fyrirkomulagi var breytt með lögum árið 2009 og frá þeim tíma er gjaldið ekki innheimt.Sóknargjöld þeirra sem eru utan trú- og lífsskoðunarfélaga renna því ekki lengur til Háskóla Íslands heldur verða þau eftir í ríkissjóði. Áður runnu sóknargjöld þessi til Háskólasjóðs en háskólaráð fer með stjórn sjóðsins. Fjármunum sjóðsins var varið á eftirfarandi hátt, eins og kemur fram í skipulagsskrá hans:
Fénu skal verja til að efla menningarstarfsemi innan háskólans, s.s. útgáfustarfsemi, fyrirlestrahald fyrir almenning, tónleikahald og til annarrar menningarviðleitni, sem verðug er að mati háskólaráðs. Einnig skal heimilt að leita til sjóðsins vegna óvæntra fjárþarfa háskólans, sem upp kunna að koma, þannig að ekki gefist ráðrúm til að afla fjár eftir venjulegum leiðum.Þess ber að geta að Háskólasjóður hafði ýmsar tekjulindir og því er ekki hægt að henda reiður á í hvaða verkefni sóknargjöldin runnu eins og kemur fram í svari Umboðsmanns Alþingis við kvörtun þess efnis að sóknargjöldin rynnu óskipt til guðfræðideildar háskólans. Meira má lesa um sóknargjöld í svari Halldórs Gunnars Haraldssonar við spurningunni: Í hvað fer kirkjuskatturinn sem maður er látinn borga, til dæmis ef maður segir sig úr þjóðkirkjunni? Heimildir:
- Kirkjumál og skráð trúfélög og lífsskoðunarfélög | Almennt | Innanríkisráðuneytið. (Skoðað 10.01.2017).
- 91/1987: Lög um sóknargjöld o.fl. | Lög | Alþingi. (Skoðað 10.01.2017).
- Háskólasjóður | Sjóðir og styrkir Háskóla Íslands. (Skoðað 10.01.2017).
- Umboðsmaður Alþingis: Mannréttindi. Ráðstöfun sóknargjalda. Trúfrelsi. (Mál nr. 683/1992 og 684/1992). (Skoðað 10.01.2017).
- Kristinn Ingvarsson.