Er lof ekki bara til í eintölu? Hvaða „lof“ eru það þegar menn ráða lögum og lofum?

Nafn þitt

Netfang þitt

Netfang móttakanda

Ruslpóstvörn =

Svar

Er lof ekki bara til í eintölu? Hvaða „lof“ eru það þegar menn ráða lögum og lofum?
Upprunalega spurningin hljóðaði svo:

Að ráða lögum og lofum. Getið þið sagt mér hvaða lof þetta eru? Í beygingarlýsingu er hvorugkynsorðið lof einungis til í eintölu.

Hér er einnig svarað spurningu Orra Matthíasar:

Af hverju segir maður að einhver ráði lögum og lofum?

Nafnorðið lof merkir ‘hrós’ í nútímamáli en einnig ‘lofkvæði’ í sambandinu að yrkja einhverjum lof og er orðið í þeirri merkingu ekki notað í fleirtölu. Í fyrirspurninni er vísað í beygingarlýsingu en sé átt við lýsingu þá sem er á vef Stofnunar Árna Magnússonar í íslenskum fræðum þá nær sú lýsing aðeins yfir nútímamálið, samanber heitið „Beygingarlýsing íslensks nútímamáls“.

Til eru orðmyndir í forna málinu sem ekki lifa lengur í samtímamáli nema í föstum samböndum og á það meðal annars við lof í sambandinu ráða lögum og lofum. Þar merkir lof ‘leyfi’ en orðasambandið í heild að ‘ráða öllu’. Orðasambandið þekkist í fornu máli til dæmis í hinni fornu lögbók Grágás og í Njáls sögu segir Njáll: „Vér skulum og hafa þá lögréttuskipun að þeir er sitja á miðjum pöllum skulu réttir ráða fyrir lofum og lögum ...“ (Ísl.sögur I: 241).

Heimild:

• Ísl.sögur = Brennu-Njáls saga. Í: Íslendinga sögur. Fyrra bindi. Svart á hvítu, Reykjavík.

Mynd:

• Association football - Wikipedia. Myndrétthafi er Nick Wiebe. Myndin er birt undir Creative Commons-leyfi. (Sótt 08.02.2017).

...