Hvenær urðu fimleikar til og hver fann þá upp?

Nafn þitt

Netfang þitt

Netfang móttakanda

Ruslpóstvörn =

Svar

Hvenær urðu fimleikar til og hver fann þá upp?
Fimleikar er íþrótt sem felur í sér ýmsar æfingar þar sem saman fara styrkur, liðleiki, samhæfing, snerpa og jafnvægi. Fimleika er hægt að stunda sem einstaklingsíþrótt eða hópíþrótt. Á Íslandi eru fyrst og fremst stundaðir áhaldafimleikar og hópfimleikar. Áhaldafimleikar eru aðallega einstaklingsíþrótt en þó er einnig keppt í liðakeppni þar sem æfingar einstaklinga telja saman til stiga í liðakeppni. Í kvennaflokki er keppt á slá, tvíslá, gólfi og stökki. Í karlaflokki er keppt á gólfi, stökki, svifrá, tvíslá, hringjum og bogahesti.

Í hópfimleikum er keppt í kvenna, karla og blönduðum flokki. Þar er keppt á gólfi, trampólíni og dýnu. Að lágmarki keppa sex í einu á hverju áhaldi og er það frammistaða liðsins í heild sem ákvarðar einkunnina. Auk áhalda- og hópfimleika hefur stökkfimi verið að ryðja sér til rúms en það er einstaklingskeppni á sömu áhöldum og stokkið er á í hópfimleikum, það er dýnu og trampólíni.

Fimleikar í einhverri mynd hafa þekkst í þúsundir ára eða allt aftur til tíma Forn-Grikkja og síðar Rómverja. Áhersla á fimi og líkamlegt heilbrigði var að stórum hluta tengt hermennsku hjá þessum þjóðum. Á miðöldum datt áhugi á fimleikum niður en jókst aftur undir lok 18. aldar.

Þjóðverjinn Friedrich Ludwig Jahn (1778–1852) er gjarnan nefndur faðir fimleikanna eins og við þekkjum þá í dag. Hann taldi að með því að byggja upp andlegt og líkamlegt atgervi landa sinna mætti hressa þjóðarsálina við eftir ófarir Prússa gegn Napóleon. Árið 1811 kom Jahn upp opnu íþróttasvæði í Berlín þar sem ungir menn gátu komið saman og iðkað æfingar. Hann kom upp ýmsum áhöldum til þess að nota við æfingarnar og eru sum þeirra notuð enn í dag, svo sem jafnvægislá, hestur, tvíslá og rá.

Íþróttin breiddist út um Evrópu, komið var á fót fleiri svæðum til fimleikaiðkunar og fimleikafélög voru stofnuð. Þegar langt var liðið á 19. öldina fór áhugi á fimleikum einnig vaxandi í Bandaríkjunum. Fimleikar voru keppnisgrein þegar Ólympíuleikarnir voru endurvaktir árið 1896 en reyndar voru það aðeins karlar sem gátu tekið þátt. Konur tóku í fyrsta skipti þátt í fimleikum á Ólympíuleikunum í Amsterdam 1928.

Fimleikar bárust til Íslands á seinni hluta 19. aldar. Fyrsti fimleikasalurinn var reistur í Reykjavík árið 1857 og á sama tíma var fyrsti fimleikaþjálfarinn ráðinn, danski liðþjálfinn, P.C Steenberg. Haustið 1895 var fimleikaflokkurinn Reykjavík Gymnastic Club stofnaður. Það var skoskur prentari, James Ferguson að nafni, sem stofnaði þann flokk. Hann var mikill íþróttmaður og hafði komið til landsins 1895. Flokkurinn var aðeins ætlaður drengjum og voru þar kenndar æfingar á tvíslá og svifrá. Flokkurinn hélt nokkrar sýningar á árunum 1895 til 1896 en fyrsta fimleikasýning kvenna á Íslandi varð ekki fyrr en árið 1911. Árið 1907 var Íþróttafélag Reykjavíkur, ÍR, stofnað og var það fyrsta félagið sem stofnað var með fimleika sem aðalíþróttagrein.

Fyrsta fimleikamótið á Íslandi var haldið árið 1924 og var það flokkafimleikamót. Fyrsta einstaklingsmótið var haldið 1927. Keppt var í karlaflokki bæði í einstaklings- og flokkafimleikum til ársins 1938 en þá lagðist mótahald niður í næstum þrjá áratugi. Fimleikar voru endurvaktir sem keppnisgrein á Íslandi árið 1965 og árið 1968 var keppt í kvennaflokki í fyrsta skipti á Íslandsmóti.

Fimleikar hafa verið í mikilli sókn á Íslandi og samkvæmt tölum frá ÍSÍ eru þeir í fjórða sæti hvað varðar iðkendafjölda, aðeins knattspyrna, golf og hestaíþróttir geta státað af fleiri iðkendum.

Heimildir:

• A History of Gymnastics: From Ancient Greece to Modern Times | Scholastic. (Skoðað 19.6.2017).
• Gymnastics History. Where Gymnastics started - Athnet. (Skoðað 19.6.2017).
• gymnastics | Britannica.com. (Skoðað 19.6.2017).
• Gymnastics - Wikipedia. (Skoðað 19.6.2017).
• Friedrich Ludwig Jahn - Wikipedia. (Skoðað 19.6.2017).
• Um fimleika – Fimleikafélagið Björk. (Skoðað 19.6.2017).
• Jóhanna Runólfsdóttir. (2015). Að leita í smiðju annarra. Flæðir þekking og reynsla milli undirgreina fimleika og þekkja iðkendur hinar ýmsu greinar íþróttarinnar? Lokaverkefni í íþróttafræði BSc.
• Tölfræði íþróttahreyfingarinnar - tolfraedi_ISI_2013.pdf. (Skoðað 19.6.2017).

Myndir:

• Military child overcomes challenges for passion > F.E. Warren Air Force Base > Features. (Sótt 20. 6. 2017).
• Friedrich Ludwig Jahn.jpg - Wikimedia Commons. (Sótt 20. 6. 2017).
• HI Mailbag: Indianapolis Turnvereins | Historic Indianapolis | All Things Indianapolis History. (Sótt 20. 6. 2017).
• Fálkinn, 5. árgangur 1932, 11. Tölublað - Timarit.is. (Sótt 21.06.2017).

---

Þetta svar er eftir nemendur í Háskóla unga fólksins, námskeiðum á vegum HÍ fyrir 12-16 ára ungmenni í júnímánuði 2017....