Af hverju byrjar vikan á sunnudegi en ekki mánudegi?

Nafn þitt

Netfang þitt

Netfang móttakanda

Ruslpóstvörn =

Svar

Af hverju byrjar vikan á sunnudegi en ekki mánudegi?
Það er eingöngu hefð sem ræður því að margir líta svo á að sunnudagur sé fyrsti dagur vikunnar. Hefðin komst á með kristninni og var í samræma við forna hefð Gyðinga.

Sé miðað við íslensk heiti á vikudögunum er hentugt að líta á sunnudaginn sem fyrsta dag vikunnar; þá er miðvikudagurinn í miðri viku, þriðjudagur er þriðji dagur vikunnar og fimmtudagur sá fimmti. Þessi dagaheiti hafa þó ekki alltaf verið notuð hér á landi. Fram til 12. aldar voru heiti sumra vikudaganna önnur en nú er. Miðvikudagurinn hét þá til að mynda óðinsdagur, þriðjudagur var týsdagur og fimmtudagur var þórsdagur. Um fornu dagaheitin má lesa meira í svari EMB við spurningunni Hétu vikudagarnir öðrum nöfnum til forna líkt og mánuðirnir?

Nafnabreytingin var viðleitni kristninnar til að láta hin fornu guðanöfn víkja og um leið festist sunnudagur í sessi sem upphaf vikunnar. Það var Jón biskup Ögmundsson sem stóð fyrir nafnabreytingunni snemma á 12. öld. Í svonefndu misseristali, sem er forníslenskt tímatal, hófust vikur sumars hins vegar á fimmtudagi en vikur vetrar á laugardegi. Enn í dag höldum við í þessar hefðir, til að mynda er fyrsti vetrardagur alltaf á laugardegi og sumardagurinn fyrsti á fimmtudegi.

Nú á dögum er hins vegar réttast að líta á mánudaginn sem fyrsta dag vikunnar. Hann markar upphaf svonefndar vinnuviku eða viðskiptaviku sem er skilgreind í alþjóðlegum staðli sem flestar þjóðir og alþjóðastofnanir viðurkenna. Staðallinn heitir ISO 8601 og hér er hægt að skoða yfirlit yfir hann á ensku. Samkvæmt honum hefst vikan á mánudegi og lýkur á sunnudegi.

Heimild og frekara lesefni:

• Almanaksskýringar Þorsteins Sæmundssonar.

Mynd:

• Flickr.com. Sótt 17.11.2011....