Hvernig stendur á því að vatn fossar stöðugt af efstu fjallsbrúnum?

Nafn þitt

Netfang þitt

Netfang móttakanda

Ruslpóstvörn =

Svar

Hvernig stendur á því að vatn fossar stöðugt af efstu fjallsbrúnum?
Spurningin í heild sinni hljóðaði svona:

Hvernig stendur á því að vatn fossar stöðugt af efstu fjallsbrúnum? Hvaðan kemur það og hvaða kraftar eru að verki?

Í sjálfsævisögu sinni, Surely You're Joking, Mr. Feynman (Þér getur ekki verið alvara, hr. Feynman) segir hinn frægi eðlisfræðingur Richard Feynman eftirfarandi sögu. Þegar hann var fimm ára eða svo var honum gefinn upptrekktur bíll. Faðir hann spurði: „Hvað fær bílinn til að keyra?“ og drengur svaraði: „Fjöðrin.“ „En hvaðan fær fjöðrin kraftinn?“ spurði pabbinn. „Ég trekki hana upp,“ svaraði Richard litli. „En hvaðan færð þú orkuna til að trekkja hana upp?“ „Úr matnum, til dæmis kýrkjötinu sem við borðum.“ „En hvaðan fær kýrin þá orkuna?“ „Úr grasinu.“ „Hvaðan fær grasið orkuna?“ „Úr sólinni,“ svaraði snáðinn og sá gamli hrópaði: „Einmitt – orkan sem knýr bílinn þinn er frá sólinni!“

Og við spurningunni um það hvað knýi eilíft rennsli fossanna er svarið hið sama: orka sólarinnar. Nánast öll ferli jarðarinnar eru hringrásir, og það á ekki síst við um vatnið. Í sem stystu máli veldur sólarorka uppgufun úr sjónum, rakinn berst með andrúmsloftinu inn yfir landið þar sem hann fellur til jarðar sem rigning eða snjór. Þaðan rennur vatnið aftur til sjávar, ýmist eftir yfirborðinu sem ár og lækir, eða niðri í jörðinni í formi grunnvatns.

Mynd:

• Watercycle-notext.jpg - Wikimedia Commons. Höfundur myndar United States Geological Service. Íslenskur texti settur inn af ritstjórn Vísindavefsins. (Sótt 31.3.2023).

...