Er einhver þjóðtrú tengd spóanum?

Nafn þitt

Netfang þitt

Netfang móttakanda

Ruslpóstvörn =

Svar

Er einhver þjóðtrú tengd spóanum?
Í íslenskri þjóðtrú má víða rekast á spóann, nær eingöngu þó sem veðurvita. Er hann gjarnan talinn allra fugla vitrastur og því gott að treysta orðum hans.

Þegar spóinn hringvellir boðar hann að allar vetrarhörkur séu á enda, er mál hinna gömlu og vitru. Eða eins og kemur fram í vísunni um hann og tvo aðra spáfugla:

Heyló syngur sumarið inn,

semur forlög gaukurinn,

áður en vetrar úti er þraut

aldrei spóinn vellir graut.

Þegar hann langvellir boðaði það votviðri, segir annars staðar. En fyrir kom að hann reyndist falsspár og þá úthúðuðu menn honum. Ef margir spóar söfnuðust heim að bæjum var stormur og úrfelli í vændum.

Spóinn kemur helst fyrir í þjóðtrú í tengslum við veður.

Á Norðurlandi var stundum talað um að spóinn bæri áfelli með sér hingað til lands á vorin. Það kallaðist spóahret.

Ólánsmenn verða þeir sem drepa heiðlóur og spóa.

Á Grænlandi segir að byrjandi megi ekki drepa sjaldgæfa fugla; einkum á þetta við um spóann, því hann er „óheillakráka“ þegar menn eru að selveiðum og kæmi örugglega til með að hefna sín einhvern veginn.

Í Noregi var því trúað að ef spóinn dritaði á karlmann bryti sá ljáinn; ef um konu var að ræða brotnaði hrífuskaftið.

Frekari fróðleikur á Vísindavefnum:

• Er einhver þjóðtrú tengd steindepli?
• Er einhver þjóðtrú tengd stara?
• Getið þið sagt mér einhverjar þjóðsögur um hrafninn?

Mynd: Sigurður Ægisson....