Hvað þótti merkilegt við fyrstu málfræðiritgerðina?

Nafn þitt

Netfang þitt

Netfang móttakanda

Ruslpóstvörn =

Svar

Hvað þótti merkilegt við fyrstu málfræðiritgerðina?
Hin svonefna "fyrsta málfræðiritgerð" stendur fremst af fjórum málfræðiritgerðum sem varðveittar eru í Ormsbók Snorra-Eddu (Codex Wormianus, AM 242 fol.). Handritið er frá þriðja fjórðungi 14. aldar en fyrsta málfræðiritgerðin er frá miðri 12. öld og er höfundur ókunnur.

Höfundur ritgerðarinnar hefur verið afar vel að sér um klassíska latínuhefð og styðst við rit Priscianusar og Donatusar sem voru helstu málfræðingar fornaldar. Málfræðirit þeirra voru notuð við kennslu víða um Evrópu langt fram eftir öldum.

Efni ritgerðarinnar er hljóðfræði og hefur höfundur hennar verið mjög vel að sér um þá grein málfræðinnar og kann að beita henni á frumlegan hátt. Meginverk hans fólst í því að laga latneska stafrófið að hljóðkerfi íslensku. Hann var langt á undan samtíð sinni að nota svonefnd lágmarkspör en ekki var farið að nota þau við mállýsingu fyrr en komið var fram á 20. öld. Með lágmarkspari er átt við tvö orð, sem hafa ólíka merkingu og eru eins að öðru leyti en því að einu hljóði munar til þess að þau séu samhljóða. Sem dæmi mætti nefna: bar-kar, mar-far, par-var. Þarna eru samhljóðarnir í framstöðu merkingargreinandi.

Því hefur oft verið haldið fram að lýsingin á hljóðkerfi íslensku í fyrstu málfræðiritgerðinni sú besta sem til sé um nokkurt tungumál fram undir miðja 20. öld. Um fyrstu málfræðiritgerðina má t.d. lesa í riti Hreins Benediktssonar The First Grammatical Treatise frá 1972.

Skoðið einnig svar sama höfundar við spurningunni Hvernig var fyrsta málfræðiritgerðin? ...