Hér getur þú sent okkur nýjar spurningar um vísindaleg efni.
Hafðu spurninguna stutta og hnitmiðaða og sendu aðeins eina í einu. Einlægar og vandaðar spurningar
um mikilvæg efni eru líklegastar til að kalla fram vönduð og greið svör. Ekki er víst að tími vinnist til að
svara öllum spurningum.
Persónulegar upplýsingar um spyrjendur eru eingöngu notaðar í starfsemi vefsins, til dæmis til að
svör verði við hæfi spyrjenda. Spurningum er ekki sinnt ef spyrjandi villir á sér heimildir eða segir ekki
nægileg deili á sér.
Spurningum sem eru ekki á verksviði vefsins er eytt.
Að öðru leyti er hægt að spyrja Vísindavefinn um allt milli himins og jarðar!
Orðabók Háskólans á ekki dæmi um orðasambandið að mæla við völu en aftur á móti dæmi um að velta völu eða völum í merkingunni að ‘tala óskýrt og þvöglulega’. Ekki er ólíklegt að bæði orðasamböndin merki hið sama.
Vala í þessu sambandi er vafalítið smábein í hækillið sauðkindar á milli fótleggjar og langleggjar, líkt og sést hér á myndinni til hliðar. Það var notað til spádóma. Þá var valan lögð í lófa einhvers þannig að kúpta hliðin sneri upp. Lófinn var síðan borinn upp að vanganum og völunni snúið í lófanum á meðan. Sá sem spáði fór með ákveðna þulu en að því loknu kastaði hann völunni á sléttan flöt, til dæmis borðplötu. Ef kúpta hliðin sneri upp var svarið við spurningunni já annars nei.
Vel er hugsanlegt að sá sem spáði hafi stundum muldrað þuluna við völuna og að þaðan sé komin merkingin að tala óskýrt.
Frekara lesefni á Vísindavefnum:
Í bókinn Sögn og saga eftir Oscar Clausen er svofelld lýsing á Arnesi Pálssyni "útileguþjófi": ,,Lágur vexti, þrekinn. kringluleitur, þó kinnbeinahár, munnur við hæfi, með litla höku, snar- og dökkeygður, dökkur á háralit og mælti við völu" Hvað er að "mæla við völu" og hver er uppruni orðtaksins, ef þetta er orðtak?
Sólin
Rís 10:17 • sest 16:10
Tunglið
Rís 21:40 • Sest 15:54
Flóð
Árdegis: 10:12 • Síðdegis: 22:46
Fjara
Árdegis: 03:46 • Síðdegis: 16:36
Vala í þessu sambandi er vafalítið smábein í hækillið sauðkindar á milli fótleggjar og langleggjar, líkt og sést hér á myndinni til hliðar. Það var notað til spádóma. Þá var valan lögð í lófa einhvers þannig að kúpta hliðin sneri upp. Lófinn var síðan borinn upp að vanganum og völunni snúið í lófanum á meðan. Sá sem spáði fór með ákveðna þulu en að því loknu kastaði hann völunni á sléttan flöt, til dæmis borðplötu. Ef kúpta hliðin sneri upp var svarið við spurningunni já annars nei.
Vel er hugsanlegt að sá sem spáði hafi stundum muldrað þuluna við völuna og að þaðan sé komin merkingin að tala óskýrt.
Frekara lesefni á Vísindavefnum:
