Sólin
Rís 10:52 • sest 15:43
Tunglið
Rís 00:00 • Sest 00:00
Flóð
Árdegis: 07:25 • Síðdegis: 19:43
Fjara
Árdegis: 01:09 • Síðdegis: 13:45
Að baki þessari veisluvitund Jesú er göfug gleðihefð Gamla testamentisins. Þegar í fyrstu bók Biblíunnar er sagt frá mörgum veislum, meira segja englum er boðið í eina þeirra. Fæða og máltíðir eru sagðar í tengslum við átök fortíðar, til dæmis í átökum Jakobs og Esaú um blessun föður þeirra. Í spámannabókum Gamla testamentisins er mjög oft vísað til matar, eldamennsku og máltíða. Í spádómsbók Esekíels (25. kafla) er til dæmis sagt frá súpugerð og karlinn hefur kunnað að elda! Búrið í Biblíunni Ýmsar upplýsingar eru um búr biblíuhetjanna. Hirð Salómons var kunn fyrir glæsileika. Í matargeymslu spekingsins var meira en eitt tonn af fínmöluðu símiljumjöli (semolina-hveiti) og tvö og hálft tonn af venjulegu, grófu hveiti. Tíu alikálfar voru til reiðu og að auki tuttugu venjuleg naut, sem var haldið til haga í nágrenni hallarinnar. Fjárhópurinn var stór, um hundrað stykki, Síðan var óskilgreindur fjöldi fugla og annars sem þurfti til eldamennsku. Salómon hefði því hæglega getað haldið veislur fyrir tugþúsundir. Máltíð og vinátta Mikið þurfti fyrir mat að hafa á biblíulegum tímum. Mataröflun og vinna við einhvern þátt hennar var verkefni hvers einasta manns. Bæði karlar og konur komu að þeirri vinnu og einnig eldamennsku. Og af því trú var skilgreind sem altækt og umfaðmandi mál varð matur líka skilgreindur sem viðfang trúar. Að setjast niður með fólki og borða var viðurkenning vináttu. Þegar óvinir brutu brauð saman var óvináttu og hatri umbreytt í tengsl. Lífsháska og lífsógn var umbreytt í lífsauka og lífsbætur. Í altarisgöngunni er þetta varðveitt. Brauð er brotið og ráð Guðs er boðað, sem er að fólk fyrirgefi, vinni saman og efli lífið í stað þess að veikla það og skemma. Hráefni á Biblíutímum
Kjötvörur Af geitum, nautgripum, sauðfé og gasellum – dádýrum líka Kjúklingakjöt – hænsnarækt og þar með egg Andakjöt Akurhænukjöt og fasanakjöt Pylsugerð var nokkuð algeng – og þar með “sláturgerð.” Fiskur og sjávarfang Vatnafiskur af silungs- og karfa-tagi Fiskur úr Miðjarðarhafinu, makríll, sardína og “síldarfrænkur” Tilapia – hvítfiskur Karfategundir Kolategundir Túnfiskur Engisprettur voru talsvert matreiddar. Mjólkurvörur Mjólkurvörur úr kúm, kindum og geitum og jafnvel úlföldum – ostar og fleira. Krydd- og ilmjurtir á tímum Biblíunnar Anís Basilíka Kapers Dill Engifer Kanill Kerfill Kóríander Kúmmín Lárviðarlauf Marjoram Melissa Minta Múskat Myrra Nardus Negull Óreganó Rósmarín Sesamfræ Sinnep – mustarður Steinselja Saffran Salt Salvía Tímían Túrmerik – þekkt í Miðausturlöndum eftir tíð Alexanders mikla, um 300 f. Kr. Ávextir og aldin Almondhnetur Agúrka Apríkósur – alla vega á tímum Krists Ástaraldin Baunir, grænar og favabaunir “Beður” – rauðbeður og ýmsar útgáfur Blaðsalat Blómkál Brokkolí Döðlur Eggaldin Einiber Epli Fennel Fíkjur Furuhnetur Gulrætur og hvítrætur líka Heslihnetur Hrákakó (carob) Hvítkál Kirsuber (líklega) Kjúklingabaunir Klettasalat Laukur – skalottlaukur, hvítlaukur, rauðlaukur, blaðlaukur o.fl. Linsubaunir Melóna Mórber Næpur Ólífur og olíur Perur Piparrót Pipar Pistasíuhnetur Radísur Rabarbari Rófur - gulrófur Salatfífill Sellerí Sesam Sítrónur Spergill Steinselja Sveppir – ýmsar tegundir Valhnetur Vatnsmelónur – þegar í Egyptalandi til forna Vínber – og þar með rúsínur Þistilhjörtu Korn Bygg Hirsi Hveiti - durum sem til dæmis kúskús var búið til úr, spelt og bulgur Annað Vín – aðallega rautt Edik Eplasafi – síder Perusafi Bjór Hunang Meira lesefni á Vísindvaefnum:
- Hvaða fisktegundir veiddust í Genesaretvatni þegar Jesús var uppi og hvaða fisktegundir veiðast þar enn? eftir Jón Má Halldórsson
- Hvað borðaði Jesús fyrst ekki voru til pitsur og hamborgarar? eftir EDS
- Hvaðan kemur íslenski siðurinn að þakka fyrir matinn? eftir Árna Björnsson
