Geta ljón verið hvít?

Nafn þitt

Netfang þitt

Netfang móttakanda

Ruslpóstvörn =

Svar

Geta ljón verið hvít?
Í heild sinni hljóðaði spurningin svona:

Geta ljón verið hvít? Ef svo er, frá hvaða landi eru þau eða voru og er til mikið af þeim?

Í margar aldir hefur verið uppi orðrómur um tilvist hvítra ljóna í Suður-Afríku. Á fjórða áratug síðustu aldar sá Joyce nokkur Mostert hvítt ljón á Timbavati-verndarsvæðinu sem liggur við Kruger-þjóðgarðinn í Suður-Afríku og er það talið í fyrsta skipti sem einhver af evrópskum uppruna leit slík ljón augum. Næstu áratugi á eftir gengu sögur um hvít ljón en það var ekki fyrr en á áttunda áratugnum sem þau voru fest á filmu í fyrsta sinn.

Árið 1975 vann bandaríski náttúrufræðingurinn Chris McBride að rannsóknum á ljónum á Timbavati-verndarsvæðinu. Þar fann hann, ásamt fjölskyldu sinni, tvo ljónahvolpa sem voru „hvítir sem ísbirnir“. Hvolparnir voru hvor af sínu kyni og var karldýrið nefnt Temba en kvendýrið Tombi.

McBride fylgdist með dýrunum og komst að þeirri niðurstöðu að liturinn gerði þeim lífsbaráttuna erfiðari. Hvíti liturinn vekti allt of mikla athygli annarra dýra, hvort sem væri veiðidýra eða keppinauta, og þeim gengi ekki eins vel að dyljast eins og gulbrúnum ljónum.

Temba, karldýrinu, vegnaði verr en ljónynjunni enda eru lífslíkur hvítra kvendýra meiri en karldýra. Ástæðan er sú að frá fæðingu halda kvendýrin til í hópnum en ung karldýr eru hrakin á brott af ráðandi karldýrum og þurfa að draga fram lífið ein þangað til þeim tekst að koma sér upp nýjum hópi. Ljón eru stór og þung og hlaupa ekki langar leiðir á eftir bráð sinni. Þau reyna heldur að komast nálægt veiðidýrinu og taka síðan sprettinn. Því er gott að falla vel inn í umhverfið líkt og venjuleg ljón gera en það reynist hvítum ljónum erfitt. McBride tók eftir því að Temba gekk illa að veiða og svalt heilu hungri.

Áhyggjur McBride af afkomu hvítu ljónanna í náttúrunni urðu til þess að dýrin voru fönguð og flutt í dýragarð í Pretoríu í Suður-Afríku. Temba dó þar án þess að eignast afkvæmi en Tombi lifði til ársins 1996 og eignaðist nokkra hvolpa. Núna er ekki vitað um nein hvít ljón sem lifa í villtri náttúru en á þriðja tug hvítra ljóna eru til í dýragörðum.

Hvít ljón eru ekki albínóar í ströngustu merkingu þess orðs þar sem litarefni er til staðar í augum og loppum þótt það vanti í húð og feld. Hvolparnir eru nánast alveg hvítir á feldinn en þegar dýrin eldast dökknar feldurinn og verður rjómalitaður. Hvíti liturinn stafar líklega af víkjandi geni.

Rannsóknir hafa staðfest að dánartíðni hvítra ljóna er mun hærri en hjá öðrum ljónum og jafnvel þótt þau búi við bestu lífskilyrði þá dregur það óverulega úr dánartíðninni. Að mati dýrafræðinga er það liturinn sem gerir þeim erfiðara fyrir við veiðar og er meginástæða þess hversu illa þeim farnast.

Heimildir, myndir og frekari fróðleikur:

• Tiger Territory
• The Global White Lion Protection Trust
• White lion cub.JPG - Wikimedia Commons. (Sótt 12.2.2020).
• White Lion - Free photo on Pixabay. (Sótt 12.2.2020).

...