Sólin Sólin Rís 10:20 • sest 16:07 í Reykjavík
Tunglið Tunglið Rís 23:27 • Sest 15:40 í Reykjavík
Flóð Flóð Árdegis: 11:11 • Síðdegis: 23:50 í Reykjavík
Fjaran Fjara Árdegis: 04:43 • Síðdegis: 17:39 í Reykjavík
Sólin Sólin Rís 10:20 • sest 16:07 í Reykjavík
Tunglið Tunglið Rís 23:27 • Sest 15:40 í Reykjavík
Flóð Flóð Árdegis: 11:11 • Síðdegis: 23:50 í Reykjavík
Fjaran Fjara Árdegis: 04:43 • Síðdegis: 17:39 í Reykjavík
LeiðbeiningarTil baka

Sendu inn spurningu

Hér getur þú sent okkur nýjar spurningar um vísindaleg efni.

Hafðu spurninguna stutta og hnitmiðaða og sendu aðeins eina í einu. Einlægar og vandaðar spurningar um mikilvæg efni eru líklegastar til að kalla fram vönduð og greið svör. Ekki er víst að tími vinnist til að svara öllum spurningum.

Persónulegar upplýsingar um spyrjendur eru eingöngu notaðar í starfsemi vefsins, til dæmis til að svör verði við hæfi spyrjenda. Spurningum er ekki sinnt ef spyrjandi villir á sér heimildir eða segir ekki nægileg deili á sér.

Spurningum sem eru ekki á verksviði vefsins er eytt.

Að öðru leyti er hægt að spyrja Vísindavefinn um allt milli himins og jarðar!

=
Forsíða Heilbrigðisvísindi Veirur og COVID-19 Getur krabbamein borist frá móður til fósturs?

Flokkun:

8.6.2004
Heilbrigðisvísindi Veirur og COVID-19
Heilbrigðisvísindi Læknisfræði

Getur krabbamein borist frá móður til fósturs?

Helga Ögmundsdóttir

Krabbamein sem slíkt, það er krabbameinsfrumur, geta ekki borist frá móður til fósturs. Almennt berast engar frumur um fylgjuna til fóstursins. En fóstrið fær að sjálfsögðu gen frá móður og föður og þeirra á meðal geta verið gen sem hugsanlega eru stökkbreytt og geta valdið aukinni tilhneigingu til þess að fá krabbamein síðar á ævinni.

Sárasjaldgæft er að slík tilhneiging segi til sín í bernsku, en eitt dæmi um slíkt er meðfædd stökkbreyting í æxlisbæligeninu RB (sjá nánar í svari sama höfundar við spurningunni Hvað er æxlisbæligen?). Í slíkum tilvikum eru talsverðar líkur á því að heilbrigða eintak gensins tapist og afleiðingin er krabbameinsmyndun í auga (retinoblastoma).

Veirur geta borist frá móður til fósturs og hugsanlegt er að einhverjar þeirra geti valdið aukinni tilhneigingu til þess að börn fái hvítblæði. Nánar tiltekið er um að ræða svokallaða Epstein-Barr veiru af flokki herpesveira, en sú veira getur valdið einkirningasótt, þótt langflestir smitist reyndar af henni án þess að fá nein sjúkdómseinkenni.

Krabbamein sem slíkt berst því ekki frá móður til fósturs, en gen eða veirur frá móður geta aukið áhættu afkvæmisins á að fá krabbamein síðar á ævinni.

Höfundur

Helga Ögmundsdóttir

Helga Ögmundsdóttir

prófessor í læknisfræði við HÍ

Útgáfudagur

8.6.2004

Spyrjandi

Sandra Eyjólfsdóttir, f. 1986

Efnisorð

Tilvísun

Helga Ögmundsdóttir. „Getur krabbamein borist frá móður til fósturs?“ Vísindavefurinn, 8. júní 2004, sótt 22. nóvember 2024, https://visindavefur.is/svar.php?id=4327.

Helga Ögmundsdóttir. (2004, 8. júní). Getur krabbamein borist frá móður til fósturs? Vísindavefurinn. https://visindavefur.is/svar.php?id=4327

Helga Ögmundsdóttir. „Getur krabbamein borist frá móður til fósturs?“ Vísindavefurinn. 8. jún. 2004. Vefsíða. 22. nóv. 2024. <https://visindavefur.is/svar.php?id=4327>.

Chicago | APA | MLA

Þessi síða notar vafrakökur Nánari upplýsingar

Ég samþykki

Senda grein til vinar

=

Getur krabbamein borist frá móður til fósturs?
Krabbamein sem slíkt, það er krabbameinsfrumur, geta ekki borist frá móður til fósturs. Almennt berast engar frumur um fylgjuna til fóstursins. En fóstrið fær að sjálfsögðu gen frá móður og föður og þeirra á meðal geta verið gen sem hugsanlega eru stökkbreytt og geta valdið aukinni tilhneigingu til þess að fá krabbamein síðar á ævinni.

Sárasjaldgæft er að slík tilhneiging segi til sín í bernsku, en eitt dæmi um slíkt er meðfædd stökkbreyting í æxlisbæligeninu RB (sjá nánar í svari sama höfundar við spurningunni Hvað er æxlisbæligen?). Í slíkum tilvikum eru talsverðar líkur á því að heilbrigða eintak gensins tapist og afleiðingin er krabbameinsmyndun í auga (retinoblastoma).

Veirur geta borist frá móður til fósturs og hugsanlegt er að einhverjar þeirra geti valdið aukinni tilhneigingu til þess að börn fái hvítblæði. Nánar tiltekið er um að ræða svokallaða Epstein-Barr veiru af flokki herpesveira, en sú veira getur valdið einkirningasótt, þótt langflestir smitist reyndar af henni án þess að fá nein sjúkdómseinkenni.

Krabbamein sem slíkt berst því ekki frá móður til fósturs, en gen eða veirur frá móður geta aukið áhættu afkvæmisins á að fá krabbamein síðar á ævinni....