Er þessi setning ósönn?

Nafn þitt

Netfang þitt

Netfang móttakanda

Ruslpóstvörn =

Svar

Er þessi setning ósönn?
Svarið við spurningunni er einfalt: nei. Setningin er ekki ósönn en þar með er ekki rétt að hún sé sönn. Setningin sem um ræðir er spurning og spurningar geta hvorki verið sannar né ósannar. Hugtökin “satt” og “ósatt” eiga aðeins við um staðhæfingar en alls ekki um allt sem sagt er eða skrifað.

Setningar geta haft ýmiss konar tilgang. Dæmi um setningar eru “Í dag er mánudagur,” “Hvað er klukkan?,” “Æ!,” “Halló” og “Komdu!” Fyrsta dæmið er staðhæfing þar sem eitthvað er staðhæft eða fullyrt. Staðhæfingar hafa sanngildi, þær eru ýmist sannar eða ósannar. Spurningar, upphrópanir, kveðjur og boð hafa ekki sanngildi. Þegar við meiðum okkur og æpum “Æ!” erum við ekki að staðhæfa neitt og upphrópunin getur hvorki verið sönn né ósönn. Því er tal um sanngildi spurningar merkingarlaust.

Ef spurt er hvort spurning sé ósönn er gefið í skyn að hún hljóti að vera annað hvort sönn eða ósönn og þar með er henni eignaður eiginleiki sem spurningar geta einfaldlega ekki haft. Það mætti alveg eins spyrja “Er þessi spurning með stutt hár?” eða “Langar spurninguna í harðfisk?” Eins eru til ótal hlutir sem ekki er hægt að eigna sanngildi, spurningar falla þar í sama flokk og ruslatunnur, kaffibollar, epli, bréfaklemmur og gnauðið í vindinum. Lítið þýðir að velta fyrir sér hvort bréfaklemma sé sönn eða ósönn og hið sama gildir um spurninguna sem hér er svarað.

Sjá einnig svör eftir Erlend Jónsson og Ólaf Pál Jónsson um tengt efni:

• Er þetta spurning?
• Hvað eru mörg rétt svör til við þessari spurningu?
• Eru til svör við öllu?
• A: Setning B er lygi B: Setning A er sönn. Getur þetta nokkurn tímann gengið upp?

...