Hvaða kenning er efst á blaði þessi misserin um aldur og uppruna Íslendingasagna?

Nafn þitt

Netfang þitt

Netfang móttakanda

Ruslpóstvörn =

Svar

Hvaða kenning er efst á blaði þessi misserin um aldur og uppruna Íslendingasagna?

Hér er einnig svarað spurningu Ragnars Þórs Péturssonar, 'Hverjir skrifuðu Íslendingasögurnar, hvenær og eftir hvaða heimildum?'

Eins og mörgum er kunnugt, hefur lengi ríkt ágreiningur um aldur og uppruna Íslendingasagna, bæði bókmenntagreinarinnar í heild og einstakra sagna. Sjálfur hef ég tekið saman yfirlit yfir stöðu umræðunnar í Íslenskri bókmenntasögu II (1993), 39-49, og vikið að efninu í bókinni Samræður við söguöld (1998), 43-44, og 177-85, og eitthvað er þar af tilvísunum í skrif annarra.

Óhætt mun að segja að allir séu nú sammála um að Íslendingasögur hafi verið skrifaðar á 13. og 14. öld. Eftir að grafið hefur verið undan kenningum Sigurðar Nordals um aldur Heiðarvíga sögu og Fóstbræðra sögu, er því varla haldið fram að elstu varðveittar sögur úr þessum flokki séu eldri en 1210-20, og flestir telja líklega fáar sögur vera frá fyrri hluta 13. aldar. Varla er minna en þriðjungur sagnanna frá 14. öld, en sumir fræðimenn (til dæmis Örnólfur Thorsson) mundu telja mun fleiri sögur samdar eftir 1300 eða nær elstu handritum.

Um upprunann er ekki miklu meiri sátt. Enginn neitar því að vísu að sögurnar séu ritverk og mótaðar af því, en flestir telja þó að þær styðjist einatt við arfsagnir eða munnmæli, jafnvel alllangar mótaðar frásagnir og beri á ýmsa hátt merki munnlegrar sagnalistar. Hér er þó talsverður munur á skoðunum.

Ýmsir fræðimenn gera ráð fyrir miklum meðvituðum skáldskap og úrvinnslu efnis, sem höfundur hafi notað sem eins konar búning fyrir hugmyndir hinnar kristnu 13. aldar. Aðrir telja að höfundarnir hafi verið mjög bundnir af frásagnarhefðinni, ekki eingöngu frásagnarlist og minnum heldur einnig viðhorfum og hugmyndum sem fylgt hafi efninu (sæmd, hetjuskapur og svo framvegis).

Þetta er ævinlega spurning um hlutföll en ekki annaðhvort eða.

Nánari upplýsingar um aldur og uppruna Íslendingasagna má finna á vefsetri Stofnunar Árna Magnússonar

...