Sólin Sólin Rís 10:17 • sest 16:10 í Reykjavík
Tunglið Tunglið Rís 21:40 • Sest 15:54 í Reykjavík
Flóð Flóð Árdegis: 10:12 • Síðdegis: 22:46 í Reykjavík
Fjaran Fjara Árdegis: 03:46 • Síðdegis: 16:36 í Reykjavík
Sólin Sólin Rís 10:17 • sest 16:10 í Reykjavík
Tunglið Tunglið Rís 21:40 • Sest 15:54 í Reykjavík
Flóð Flóð Árdegis: 10:12 • Síðdegis: 22:46 í Reykjavík
Fjaran Fjara Árdegis: 03:46 • Síðdegis: 16:36 í Reykjavík
LeiðbeiningarTil baka

Sendu inn spurningu

Hér getur þú sent okkur nýjar spurningar um vísindaleg efni.

Hafðu spurninguna stutta og hnitmiðaða og sendu aðeins eina í einu. Einlægar og vandaðar spurningar um mikilvæg efni eru líklegastar til að kalla fram vönduð og greið svör. Ekki er víst að tími vinnist til að svara öllum spurningum.

Persónulegar upplýsingar um spyrjendur eru eingöngu notaðar í starfsemi vefsins, til dæmis til að svör verði við hæfi spyrjenda. Spurningum er ekki sinnt ef spyrjandi villir á sér heimildir eða segir ekki nægileg deili á sér.

Spurningum sem eru ekki á verksviði vefsins er eytt.

Að öðru leyti er hægt að spyrja Vísindavefinn um allt milli himins og jarðar!

=
Forsíða Hugvísindi Málvísindi: íslensk Af hverju var orðið skrælingi notað um inúíta og er það skylt orðinu skríll?

Flokkun:

2.2.2009
Hugvísindi Málvísindi: íslensk

Af hverju var orðið skrælingi notað um inúíta og er það skylt orðinu skríll?

JGÞ

Orðið skrælingi merkir villimaður eða ruddi. Það var áður fyrr notað í niðrandi merkingu um frumbyggja Grænlands og meginlands Ameríku, til að mynda í Grænlendinga sögu og Eiríks sögu rauða.

Í Íslenskri orðsifjabók er bent á tengsl orðsins skrælingi við karlkynsnafnorðið skrælingur sem er haft um 'rignd og skrælnuð söl' og lýsingarorðið skræl(a)þurr sem merkir skraufþurr. Í sömu heimild segir einnig að öll séu þessi orð skyld skrá sem haft er um skinn, aðallega þurrkað og skorpið. Orðið skrælingi gæti þess vegna verið dregið af skinnfatnaði inúíta.


Inúítar á ljósmynd frá fyrri hluta 20. aldar.

Um orðið skríl er fjallað í svari Guðrúnar Kvaran við spurningunni Hvað merkir orðið skríll og hvaðan er það komið? Þar segir meðal annars að skríll gæti tengst lýsingarorðinu skríl(a)þurr sem er aðallega notað um skraufþurrt hey.

Sé það rétt má finna skyldleika á milli skríls og skrælingja í gegnum lýsingarorðin skræl(a)þurr og skríl(a)þurr. Að sama skapi ætti að vera ljóst að merkingarsvið orðanna er hið sama, það er að segja orðin eru bæði notuð í niðrandi merkingu um hóp manna.

Heimild og mynd:
  • Ásgeir Blöndal Magnússon, Íslensk orðsifjabók, Orðabók Háskólans, Reykjavík, 1989.
  • kevinbarnett

Spurningin í heild sinni hljóðaði svona:
Góðan dag. Ég veit að orðið skrælingi var notað um eskimóa, en hvers vegna? Er orðið skylt nafnorðinu skríll?

Höfundur

Jón Gunnar Þorsteinsson

JGÞ

Útgáfudagur

2.2.2009

Spyrjandi

Guðlaug Kjartansdóttir

Efnisorð

Tilvísun

JGÞ. „Af hverju var orðið skrælingi notað um inúíta og er það skylt orðinu skríll?“ Vísindavefurinn, 2. febrúar 2009, sótt 21. nóvember 2024, https://visindavefur.is/svar.php?id=9064.

JGÞ. (2009, 2. febrúar). Af hverju var orðið skrælingi notað um inúíta og er það skylt orðinu skríll? Vísindavefurinn. https://visindavefur.is/svar.php?id=9064

JGÞ. „Af hverju var orðið skrælingi notað um inúíta og er það skylt orðinu skríll?“ Vísindavefurinn. 2. feb. 2009. Vefsíða. 21. nóv. 2024. <https://visindavefur.is/svar.php?id=9064>.

Chicago | APA | MLA

Þessi síða notar vafrakökur Nánari upplýsingar

Ég samþykki

Senda grein til vinar

=

Af hverju var orðið skrælingi notað um inúíta og er það skylt orðinu skríll?
Orðið skrælingi merkir villimaður eða ruddi. Það var áður fyrr notað í niðrandi merkingu um frumbyggja Grænlands og meginlands Ameríku, til að mynda í Grænlendinga sögu og Eiríks sögu rauða.

Í Íslenskri orðsifjabók er bent á tengsl orðsins skrælingi við karlkynsnafnorðið skrælingur sem er haft um 'rignd og skrælnuð söl' og lýsingarorðið skræl(a)þurr sem merkir skraufþurr. Í sömu heimild segir einnig að öll séu þessi orð skyld skrá sem haft er um skinn, aðallega þurrkað og skorpið. Orðið skrælingi gæti þess vegna verið dregið af skinnfatnaði inúíta.


Inúítar á ljósmynd frá fyrri hluta 20. aldar.

Um orðið skríl er fjallað í svari Guðrúnar Kvaran við spurningunni Hvað merkir orðið skríll og hvaðan er það komið? Þar segir meðal annars að skríll gæti tengst lýsingarorðinu skríl(a)þurr sem er aðallega notað um skraufþurrt hey.

Sé það rétt má finna skyldleika á milli skríls og skrælingja í gegnum lýsingarorðin skræl(a)þurr og skríl(a)þurr. Að sama skapi ætti að vera ljóst að merkingarsvið orðanna er hið sama, það er að segja orðin eru bæði notuð í niðrandi merkingu um hóp manna.

Heimild og mynd:
  • Ásgeir Blöndal Magnússon, Íslensk orðsifjabók, Orðabók Háskólans, Reykjavík, 1989.
  • kevinbarnett

Spurningin í heild sinni hljóðaði svona:
Góðan dag. Ég veit að orðið skrælingi var notað um eskimóa, en hvers vegna? Er orðið skylt nafnorðinu skríll?
...