Hvenær var hætt að skikka nýbúa til að taka upp íslensk nöfn ef þeir sóttu um ríkisborgararétt?

Nafn þitt

Netfang þitt

Netfang móttakanda

Ruslpóstvörn =

Svar

Hvenær var hætt að skikka nýbúa til að taka upp íslensk nöfn ef þeir sóttu um ríkisborgararétt?
Upprunalega spurningin frá Erni hljóðaði svona í heild sinni:

Eru aðfluttir íbúar landsins ennþá skikkaðir til að taka upp "alvöru" íslenskt nafn ef þeir vilja fá að verða "alvöru" Íslendingar, eins og tíðkaðist (án gríns!) þegar ég var krakki?

Lengi vel var erlendu fólki sem sótti um ríkisborgararétt hér á landi gert að taka sér íslensk nöfn í samræmi við þágildandi lög um mannanöfn. Þetta breyttist með núverandi lögum um mannanöfn sem tóku gildi 1. janúar 1997. Þar er kveðið á um að einstaklingur sem fær íslenskt ríkisfang megi halda nafni sínu óbreyttu. Ef viðkomandi vill, má hann þó taka sér eiginnafn, millinafn og/eða kenninafn sem samræmist íslenskum nafnareglum.

Jafnframt er tekið fram í lögunum að þeir einstaklingar sem áður þurftu að breyta nafni sínu til að fá íslenskt ríkisfang geta sótt um hjá Þjóðskrá að taka aftur upp sín fyrri nöfn og/eða fella niður þau nöfn sem þeim var gert að taka sér. Eiginnöfn og millinöfn mega þó ekki vera fleiri en þrjú samtals, rétt eins og almennt gildir um mannanöfn á Íslandi.

Fjölmörg dæmi eru um fólk af erlendum uppruna sem þurfti að undirgangast nafnabreytingu til að uppfylla skilyrði laga um ríkisfang. Meðal þeirra má nefna hljómsveitarstjórann og tónskáldið Paul Pampichler (1928-2023) sem tók upp nafnið Páll Pampichler Pálsson þegar hann hlaut íslenskan ríkisborgararétt árið 1958. Kollegi hans úr tónlistarheiminum, Damon Albarn, sem gerði garðinn frægan með hljómsveitinni Blur, þurfti hins vegar ekki að gera neina breytingu á sínu nafni þegar hann fékk íslenskt ríkisfang árið 2021, enda giltu þá önnur lög.

Heimildir:

• Stjórnarráð Íslands. (2024, 25. október). Mannanöfn. https://www.stjornarradid.is/verkefni/personurettur/mannanofn/
• Lög um mannanöfn nr. 45. (1996). https://www.althingi.is/lagas/nuna/1996045.html
• Helgi J. (2016, 12. maí). Páll Pampichler Pálsson (1928-2023). Glatkistan. https://glatkistan.com/2016/05/12/pall-pampichler-palsson/
• Andie Sophia Fontaine. (2021, 5. nóvember). The View From The Piano: Damon Albarn’s Love Affair With Iceland. The Reykjavik Grapevine. https://grapevine.is/mag/2021/11/05/the-view-from-the-piano-damon-albarns-love-affair-with-iceland/

Mynd:

• Yfirlitsmynd: Thingvellir - KMB - 16001000120344 - PICRYL - Public Domain Media Search Engine Public Domain Image. (Sótt 19.11.2024).

Upprunaleg spurningu Birnu hljóðaði svona:

Hvaða ár þurftu útlendingar sem fluttu hingað og fengu ríkisborgararétt, fyrst að breyta nafni sínu og taka upp íslenskt nafn og hvaða ár var þessu hætt?

...