Sólin Sólin Rís 10:04 • sest 17:20 í Reykjavík
Tunglið Tunglið Rís 10:33 • Sest 24:18 í Reykjavík
Flóð Flóð Árdegis: 08:59 • Síðdegis: 21:23 í Reykjavík
Fjaran Fjara Árdegis: 02:47 • Síðdegis: 15:19 í Reykjavík
Sólin Sólin Rís 10:04 • sest 17:20 í Reykjavík
Tunglið Tunglið Rís 10:33 • Sest 24:18 í Reykjavík
Flóð Flóð Árdegis: 08:59 • Síðdegis: 21:23 í Reykjavík
Fjaran Fjara Árdegis: 02:47 • Síðdegis: 15:19 í Reykjavík
LeiðbeiningarTil baka

Sendu inn spurningu

Hér getur þú sent okkur nýjar spurningar um vísindaleg efni.

Hafðu spurninguna stutta og hnitmiðaða og sendu aðeins eina í einu. Einlægar og vandaðar spurningar um mikilvæg efni eru líklegastar til að kalla fram vönduð og greið svör. Ekki er víst að tími vinnist til að svara öllum spurningum.

Persónulegar upplýsingar um spyrjendur eru eingöngu notaðar í starfsemi vefsins, til dæmis til að svör verði við hæfi spyrjenda. Spurningum er ekki sinnt ef spyrjandi villir á sér heimildir eða segir ekki nægileg deili á sér.

Spurningum sem eru ekki á verksviði vefsins er eytt.

Að öðru leyti er hægt að spyrja Vísindavefinn um allt milli himins og jarðar!

=

Hversu dýr mundi Hafliði allur vera?

Guðrún Kvaran

Upprunalegu spurningarnar hljóðuðu svona:
Hver var hann þessi Hafliði sem þótti svo dýr (allur) og hvað kostaði hann eiginlega? Hver er merkingin í orðasambandinu 'dýr mundi Hafliði allur' og hvaðan kemur það?

Af Hafliða segir í Þorgils sögu og Hafliða sem er einn kaflinn í Sturlungu. Hafliði var Másson og bjó á Breiðabólsstað í Vesturhópi. Hann var höfðingi mikill. Hann lenti upp á kant við Þorgils Oddason og meiddist Hafliði á hendi. Úr urðu málaferli á þingi. Í sögunni segir:

Hinn þriðja dag fyrir þinglausnir gengu menn til með fjölmenni hvorirtveggju er sættin skyldi vera upp sögð. Hafliði gerði fyrir áverka átta tigu hundraða þriggja álna aura vöruvirt fé, lönd í Norðlendingafjórðungi, gull ok silfur, austrænan varning, járnsmíði; ríflegir gripir þeir er eigi tækju minna en kúgildi, geldir hestar, því at einu graður hestur ef mer fylgdi, ekki hross eldra en tólf vetra og eigi yngra en þrevett. Gjalddagi á fénu fyrir búðardurum Hafliða eða færa honum heim en hann sjálfur virða allt féið. Þá er Hafliði sagði upp vöxt fjárins þá svaraði Skafti Þórarinsson: „Dýr mundi Hafliði allur ef svo skyldi hver limur.“ (1988:45)

Orð Skafta lifa enn sem orðatiltæki sem notað er ef eitthvað þykir keyra fram úr hófi, til dæmis fjárkröfur eða kostnaður af einhverju sem reynist mun meiri en reiknað var með.

Heimild og mynd:

Höfundur

Guðrún Kvaran

prófessor

Útgáfudagur

20.1.2025

Spyrjandi

Örn, Helga S.

Tilvísun

Guðrún Kvaran. „Hversu dýr mundi Hafliði allur vera?“ Vísindavefurinn, 20. janúar 2025, sótt 2. febrúar 2025, https://visindavefur.is/svar.php?id=86945.

Guðrún Kvaran. (2025, 20. janúar). Hversu dýr mundi Hafliði allur vera? Vísindavefurinn. https://visindavefur.is/svar.php?id=86945

Guðrún Kvaran. „Hversu dýr mundi Hafliði allur vera?“ Vísindavefurinn. 20. jan. 2025. Vefsíða. 2. feb. 2025. <https://visindavefur.is/svar.php?id=86945>.

Chicago | APA | MLA

Senda grein til vinar

=

Hversu dýr mundi Hafliði allur vera?
Upprunalegu spurningarnar hljóðuðu svona:

Hver var hann þessi Hafliði sem þótti svo dýr (allur) og hvað kostaði hann eiginlega? Hver er merkingin í orðasambandinu 'dýr mundi Hafliði allur' og hvaðan kemur það?

Af Hafliða segir í Þorgils sögu og Hafliða sem er einn kaflinn í Sturlungu. Hafliði var Másson og bjó á Breiðabólsstað í Vesturhópi. Hann var höfðingi mikill. Hann lenti upp á kant við Þorgils Oddason og meiddist Hafliði á hendi. Úr urðu málaferli á þingi. Í sögunni segir:

Hinn þriðja dag fyrir þinglausnir gengu menn til með fjölmenni hvorirtveggju er sættin skyldi vera upp sögð. Hafliði gerði fyrir áverka átta tigu hundraða þriggja álna aura vöruvirt fé, lönd í Norðlendingafjórðungi, gull ok silfur, austrænan varning, járnsmíði; ríflegir gripir þeir er eigi tækju minna en kúgildi, geldir hestar, því at einu graður hestur ef mer fylgdi, ekki hross eldra en tólf vetra og eigi yngra en þrevett. Gjalddagi á fénu fyrir búðardurum Hafliða eða færa honum heim en hann sjálfur virða allt féið. Þá er Hafliði sagði upp vöxt fjárins þá svaraði Skafti Þórarinsson: „Dýr mundi Hafliði allur ef svo skyldi hver limur.“ (1988:45)

Orð Skafta lifa enn sem orðatiltæki sem notað er ef eitthvað þykir keyra fram úr hófi, til dæmis fjárkröfur eða kostnaður af einhverju sem reynist mun meiri en reiknað var með.

Heimild og mynd:...